واکاوی مقوله مکان در سه داستان شاهنامه بنا بر نظریه ذهنیت اسطوره ای لوی-برول

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 107

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ADFA-12-2_011

تاریخ نمایه سازی: 27 تیر 1402

چکیده مقاله:

ابهام مکان در شاهنامه موضوعی است که در بخش های اساطیری  و پهلوانی به چشم می آید. ایران از مکان هایی است که دارای ابهام است. در سه داستان تاج گذاری ایرج، دربندشدن کیکاوس در هاماوران و جنگ بزرگ کیخسرو و افراسیاب، ایران نقشی برجسته در روایت داستان دارد. همچنین ابهام ایران در این سه داستان و ویژگی های اساطیری آن چشم گیر است. در این پژوهش کوشیده ایم تا با تکیه بر مطالعات کتاب خانه ای و بهره گیری از روش تفسیری-تحلیلی و تاکید بر نظریه ذهنیت اسطوره ای لوی- برول به خوانشی انسان شناسانه از این سه داستان برسیم. یافته های این پژوهش نشان می دهد که ابهام مکان نتیجه ذهنیت اسطوره ای سازندگان این داستان هاست. در این داستان ها ایران و ایرانیان مفاهیم مستقل نیستند بلکه مقولاتی آمیخته اند که عواطفی را به همراه دارند. ذهنیت اسطوره ای تهدید هر عضو گروه را به عنوان تهدید تمامیت آن در نظر می گیرد چرا که کل و جز را یکی می داند و از نظر این ذهنیت، چنین دیدگاهی دارای تناقض نیست. پس جنگ های ایرانیان و تورانیان چیزی فراتر از جنگ های سیاسی و تلاشی برای نگاهداشت ایران و ایرانیان است. همچنین در داستان هایی که در این مقاله تحلیل کرده ایم، کین ستانی نقشی اساسی در پیشبرد داستان دارد چرا که این رفتار از نظر اخلاق پذیرفته از جانب ذهنیت اسطوره ای برای حفظ گروه بایسته است. ابهام مکان در شاهنامه علاوه بر دلایل گوناگون، نتیجه ی ذهنیت اسطوره ای سازندگان است.

نویسندگان

آرمان فاتح دولت آبادی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

حبیب اله عباسی

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

عفت نقابی

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الیاده، میرچا (۱۳۹۰)، اسطوره بازگشت جاودانه، ترجمه جلال ستاری، تهران، ...
  • آموزگار، ژاله (۱۳۹۶)، از گذشته های ایران، تهران، معین. ...
  • اوستا، کهن ترین سرودهای ایرانیان (۱۳۹۲)، ترجمه جلیل دوستخواه، تهران، ...
  • بشیری زیرمانلو، حامد و دیگران (۱۳۹۸۹)، «پیوند فضای قدسی اساطیر ...
  • حمیدیان، سعید (۱۳۹۳)، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، تهران، ...
  • خالقی مطلق، جلال (۱۳۹۳)، سخن های دیرینه، تهران، افکار. ...
  • خالی مطلق، جلال (۱۳۹۹) واژه نامه شاهنامه، تهران، سخن. ...
  • رضایی، مهدی (۱۳۹۷)، «بررسی دلایل هم بافتی زمان و مکان ...
  • ریویر، کلود (۱۳۹۶)، درآمدی بر انسان شناسی، ترجمه ناصر فکوهی، ...
  • سرکاراتی، بهمن (۱۳۹۳)، سایه های شکارشده، تهران، طهوری. ...
  • صالحی مازندرانی، محمدرضا و دیگران (۱۳۹۴)، «علل ابهام مکان در ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۹۰)، حماسه سرایی در ایران، تهران، فردوس. ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۹۹)، شاهنامه، تهران، سخن. ...
  • فریزر، جیمز جرج (۱۳۹۹)، شاخه زرین، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران، ...
  • کاسیرر، ارنست (۱۳۹۳)، فلسفه صورت های سمبلیک؛ اندیشه اسطوره ای، ...
  • کرتیس، وستا سرخوش (۱۳۹۳)، اسطوره های ایرانی، ترجمه عباس مخبر، ...
  • لوی-برول، لوسین (۱۳۹۳)، کارکردهای ذهنی در جوامع عقب مانده، ترجمه ...
  • مختاریان، بهار (۱۳۸۹)، درآمدی بر ساختار اسطوره ای شاهنامه، تهران، ...
  • موقن، یدالله (۱۳۹۹)، شیوه های اندیشیدن، تهران، نیلوفر. ...
  • (۱۳۸۹)، لوسین لوی-برول و مسئله ذهنیت ها، تهران، دفتر پژوهش ...
  • همایی، جلال الدین (۱۳۸۹)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، تهران، ...
  • هینلز، جان (۱۳۹۳)، شناخت اساطیر ایران، ترجمه ژاله آموزگار و ...
  • نمایش کامل مراجع