چیستی اخلاق الله با رویکرد عرفانی

ازآنجاکه آموزه تخلق به اخلاق له در میان علمای علم اخلاق و نیز عارفان مسلمان از جایگاه وبژه ای برخوردار است. ضروری است تا در گامی پیشینی به تبیین و ارائه تصویری درست از اخلاق الله پرداخت. برای این منظور با تکیه بر مفهوم اخلاق و نگاه گزاره محور و با استناد به آیات و احادیث و برخی آموزه های عرفانی به شیوه استنادی، اصطیادی و استنباطی و با رویکرد نقلی، عقلی و عرفانی، به معرفی اخلاق الله پرداخنه و با بررسی موضوع و محمول گزاره های اخلاقی ناظر به خدا، نظریه ارزش اخلاقی و اصل اخلاقی روشن گردد. با مدنظر قرار دادن آموزه «کمال جلا و استحلا» و همچنین قانون «میل اصل به فرع» که خود برآمده از آموزه مبنایی وحدت شخصیه وجود عرفانی است به تبیینی از نظریه ارزش اخلاقی در اخلاق الله تحت عنوان کمال محوری - که به وزان فضیلت محوری در اخلاق ناظر به انسان است - نائل شد. همچنین, با مبنا ساختن جامعیت و شمول اسم «الله» نسبت به دیگر اسم های خداوند و رفتار ارتباطی اعتدال بخش از سوی اسم اعظم نسبت به اسم های جزتی زیرمجموعه خود از رهگذر ویژگی دو اسم «الحکم العدل» به ارائه نظریه ارزش اخلاقی دیگری تحت عنوان حق محوری و نیز معرفی اصل اخلاقی برآمده ازاین دو اسم پرداخته شد. ننیجه ای را که می توان در سایه این معرفی به مثابه گوشه ای از حقیقت اخلاق الله گرفت، می توان در انعکاس این خلق در متخلقان، چه در بعد اجتماعی و چه در ساحت فردی، جست وجو کرد؛ به طوری که مهم ترین رسالت انسان کامل، رفع اختصام از مظاهر اسمای وجودی و تادیه حقوق آنان در نهایی ترین مرحله از قوس نزول خواهد بود.