مبانی روش شناختی روان شناسی اسلامی

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تبیین روش شناختی" href="https://civilica.com/search/paper/k-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%20%D8%B1%D9%88%D8%B4%20%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C/">مبانی روش شناختی در روان شناسی اسلامی است. بدین منظور به منابع دست اول اسلامی, از جمله قرآن و روایات و نیز منابع فلسفی مراجعه شد و داده های مربوط به نحوه شناخت، روش های شناخت و ابزار شناخت جمع آوری گردید. داده ها به شیوه «تحلیل محتوای کیفی متون، بررسی و با مباحث روان شناختی مقایسه گردید. یافته ها نشان داد: اولاء سه چارچوب کلی یا پارادایم اثبات گرایانه، هرمنوتیک و انتقادی بر روش شناسی موجود در روان شناسی حاکم است. ثانی روش تجربی در روان شناسی معاصر برای کشف واقعیت های روانی، سیطره دارد. روش تجربی و به طور خاص روش آزمایشگاهی - هر دو - از اندیشه های بنیادین مادی گرایی نسبت به انسان و منحصرسازی شناخت به مجاری حسی برخاسته اند. اما از منابع اسلامی به دست می آید: ۱) روش بررسی همواره تابع ماهیت موضوع است و آمری دلبخواهی نیست. ۲) روش های کشف واقع متنوع اند و روش تجربی تنها نسبت به یک دسته از وآقعیت ها بسندگی دارد. ۳) روش تجربی قابل اعتماد است و اطمینان عرفی در پی دارد و گاهی یقین آور است. ۴) روش نقلی برای شناخت وافعیت های فراحسی و فراعقلی کاربرد دارد و راهی برای کشف واقع است. ۵) راه شناخت واقعیت های غیرمادی، مانند ماهیت پیکره انسان عمدتا استدلال عقلی است. ۶) ابزار نهایی شناخت که بر همه روش ها سیطره دارده عقل است. ۷) ارزش مداری بر انتخاب روش ها و فنون حاکم است. ۸) چارچوب یا پارادایم حاکم بر روش شناسی اسلامی «وافع گرایی عقلانی» است.