عقل و عرف و بازاندیشی سیاسی در مکتب شیعی بغداد

نظرورزی سیاسی متکلمان و فقیهان عقل گرای شیعی مکتب بغداد، در مقایسه با مکتب مسلط پیشین، یعنی مکتب حدیث گرای قم، دچار تحول و دگرگونی شد. پرسش از چند و چون این تحول، با این فرضیه یاسخ داده شد که این عالمان، بنابر اقتضای عقل کلامی و اصولی- فقهی شیعی در پیوند با عرف مشروعه، نسبی حکومت موجود گذر کردند. روش پژوهش حاضر بر پایه تفسیر متن و تحلیل تاریخی و از نوع تحلیل کیفی استوار است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که اصحاب مکتب بغداد با عقل کلامی خویش. در بادی امر به دو مقوله «تاسیس حکومت» و «نهاد امامت» رسیدند که به تناسب، ضرورت ها و اصولی -فقهی و در پیوند با عرف متشرعه زمانه خود. حکم به مشروعیت نسبی حکومت های عرفی موجود دادند که با نشانه ها و دلالت های جواز همکاری ها و پذیرش مناصب حکومتی، قابل درک و دریافت است.