تحلیل علل و آثار ناترازی گازی کشور از منظر امنیت انرژی

گاز طبیعی هم اکنون مهم ترین حامل انرژی در سبد تولید و مصرف انرژی کشور محسوب می شود و پیش بینی می شود سهم آن در سبد انرژی کشور افزایش بیشتری داشته باشد. به رغم برخوداری کشور از ذخایر عظیم گازی و افزایش تولید طی سال های اخیر، به دلیل دو روند نامطلوب یعنی ۱) افزایش نامتعارف مصرف داخلی گاز و ۲) افت تولید گاز در میدان پارس جنوبی به عنوان اصلی ترین میدان گازی کشور(با سهم ۷۵ درصدی از کل تولید گاز کشور)، تراز گازی کشور هم اکنون در ماه های سرد سال دچار کسری شده است که قطعی گاز و برق در زمستان سنوات گذشته نمونه ای از این روند نامطلوب گازی است. بر اساس سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی در کشور تا افق ۱۴۲۰، پیش بینی می شود با روند کنونی تولید و مصرف گاز، کشورمان در سال ۱۴۲۰ به واردات ۵۱۲ میلیون متر مکعب در روز گاز نیاز خواهد داشته باشد. با توجه به وابسته بودن اغلب بخش ها و صنایع کشور به گاز طبیعی، این مساله یکی از تهدیدات اصلی امنیت انرژی کشور طی سال های آینده خواهد بود. نظر به اهمیت مساله مورد اشاره، ضرورت مدیریت مصرف و بهینه سازی گاز را در تمام بخش های مصرفی محسوس بیش از پیش آشکار می شود. ظرفیت بازار بهینه سازی مصرف گاز طبیعی (در بخش های نیروگاه ها، صنایع عمده، پالایشگاه ها، تجاری و خانگی) تا افق ۱۴۲۰ معادل ۸/۵۰۲ میلیون متر مکعب در روز (معادل ۳/۱ میلیون بشکه نفت خام در روز) برآورد شده است که ضرورت دارد مورد توجه جدی قرار گیرد. علاوه بر این، در این راستا، راهکارهایی از جمله ۱) اعمال سیاست های مشوق استفاده از وسایل گازسوز با راندمان بالا،۲) استفاده از توان شرکت های داخلی برای توسعه میادین باقیمانده، ۳) عملیاتی نمودن سیاست های صرفه جویی در مصرف گاز، ۴) بومی کردن تولید کمپرسورهای تقویت فشار میادین با استفاده از تجربه بومی کردن ۱۰ گروه کالایی در صنعت نفت و ۵) الزام به رعایت استانداردهای مربوط به ساختمان به منظور کاهش اتلاف گاز بایستی در دستور کار مسئولین ذیربط قرار گیرد.