واکاوی نوسازی ارتش ایران عهد ناصری مبتنی بر تسلیحات مورد استفاده در قرن نوزدهم با تمرکز بر اصلاحات ۱۸۸۰م./۱۲۹۷ه.ق.

ایران در عصر قاجار شاهد تحولات مختلف مدرنیزم در زمینه های مختلف جامعه از جمله ارتش و قوای نظامی بود، تحولاتی که در عهدناصری به اوج خود رسید. با فشار دولت های غربی، وجود آشوب های داخلی در کنار درگیری دائم با خلافت عثمانی، تحول و ارتقای قوای نظامی ممالک محروسه و به طبع آن تسلیحات در اولین اولویت قرار گرفتند که هزینه بسیاری نیز طبعا به بار آوردند. امر فوق آنچنان صاحب اهمیت است که همواره موضوع تحقیقات قابل توجهی بوده است اما مطالب مربوط به آن چندان منسجم نبوده و همواره ارائه یک تصویر مشخص از وضعیت نظامی ارتش قاجار عمل دشواری بوده است. با این وجود تسلیحات بسیاری از عصر مذکور تا امروز باقی مانده اند که به ندرت مورد تحقیق قرار گرفته اند، بنابراین تسلیحات و جلوه آنان چه در تصاویر و چه در نوشته متخصصین نظامی اطلاعات ارزشمندی می توانند به ما ارائه دهند که پایه اصلی این مقاله را تشکیل می دهند. پرسش های اصلی پژوهش حاضر عبارت اند از: ۱.چه تسلیحاتی در روند مدرنیزم به ایران آمدند؟ ۲. تسلیحات جدید قرن نوزدهم میلادی و در نتیجه قشون ناصری، در برابر نیروی سنتی و شرایط جغرافیایی ایران چگونه عمل کردند؟ این مقاله بر آن است علاوه بر معرفی تسلیحات به بازسازی عملکرد و کیفیت ارتش نیز بپردازد. در نتیجه مشخص گردید تسلیحات ارزان تر همخوان با شرایط ایران، انتخاب شده و در داخل کشور همراه موارد جانبی به تولید می رسیدند. بعلاوه، اصلاحات نظامی جهت حفظ ثبات داخلی بسیار موفقیت آمیز بود.