تبیین محاکات متاثر از آرای صدرا در آفرینش فضاهای شهری و معماری

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 152

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_BAGH-20-122_005

تاریخ نمایه سازی: 3 مرداد 1402

چکیده مقاله:

چکیده بیان مسئله: تعمق در نحوه شکل گیری طرح در ذهن طراح برای ایجاد فضایی والا منطبق با سرشت آدمی، امری ضروری است تا مسیری روشن در اختیار طراحان برای خلق طرحی ارزشمند قرار گیرد. آرای حکیمان ایرانی برخلاف نظریه های اندیشمندان معاصر غربی در تولید فضا مغفول مانده، اگرچه قرن ها پیش از آن ها مطرح شده است. در این میان ارتباط محاکات صدرایی با روش های طراحی فضا در معماری و شهرسازی مسئله این پژوهش است. یعنی تاثیر آرای ملاصدرا به ویژه در خصوص محاکات چطور می تواند در آفرینش فضا (معماری و شهری) تفسیر شود؟ هدف پژوهش: هدف بازتاب روشن و مناسبی از آرای  ایرانی مانند ملاصدرا در عرصه معماری و شهرسازی است. در این پژوهش تحلیل مفهوم محاکات و ارتباط آن با قیاس فضایی صورت می گیرد. هدف خوانش مفاهیم فلسفی ایرانی-اسلامی در فضاهایی مانند بازار و استفاده از آن در آثار طراحی نوین است. روش پژوهش: روش پژوهش تطبیقی با تحلیل محتوای متون و رویکرد معناشناسی همراه با راهبرد نمونه موردی است. از طریق دسته بندی اطلاعات در جداول و تطبیق مفاهیم با هم به تحلیل متون فلسفی و فضایی پرداخته و مفاهیم در بازار ایرانی تطبیق داده شده است. نمونه های معاصر در مطالعه تطبیقی با بازار بررسی شدند و در تحلیل نهایی، بازار به عنوان یک کهن الگو معرفی می شود که با روش طراحی قیاسی پدید آمده است. نتیجه گیری: طراح هنرمند الهامات شهودی را از عالم مثل دریافت و صور مثلی را در قوه خیال خود با محاکات خلق می کند. این الهامات توسط خالق فضا در معماری سنتی، هستی نسبی یافته اند. بازار ایرانی فضایی با عملکردهای گوناگونی است که از طریق محاکات و الهامات شهودی هنرمند شکل گرفته است که منطبق با روش طراحی قیاسی در معماری است. هم چنین بازار می تواند به عنوان کهن الگو در شکل گیری فضاهای شهری ارزشمند مرجع قیاس فضایی قرار گیرد. از همین رو یکی از نسبت های آرای فلسفی ملاصدرا با مفاهیم فضایی در معماری و شهرسازی با توجه به پیوند میان مفاهیم محاکات فلسفی و روش قیاسی طراحی یا قیاس فضایی در معماری و شهرسازی قابل تبیین است.

کلیدواژه ها:

بازار ایرانی ، روش طراحی قیاسی ، فلسفه محاکات صدرایی ، طراحی قیاس فضایی معماری و شهرسازی

نویسندگان

سمیرا مهرافزا

پژوهشگر دکتری شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

محمود رضایی

دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

طاهره کمالی زاده

دانشیار گروه فلسفه اسلامی و حکمت معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آئینی، سجاد؛ افضلیان، خسرو؛ اعتصام، ایرج و شریعت راد، فرهاد. ...
  • آصفی، مازیار؛ شجاری، مرتضی و سلخی خسرقی، صفا. (۱۳۹۶). حرکت ...
  • ابن سینا. (۱۳۸۶). الشفا، منطق فی الشعر، تحقیق: عبدالرحمان بدوی. ...
  • افلاطون. (۱۳۹۳). جمهور (ترجمه ف. روحانی). تهران: انتشارات علمی و ...
  • الیاده، میرچا. (۱۳۸۸). مقدس و نامقدس: ماهیت دین (ترجمه بهزاد ...
  • انصاریان، زهیر. (۱۳۸۵). بازشناسی عناصر فلسفه هنر بر پایه مبانی ...
  • باستانی، مهیار و محمودی سیدامیرسعید. (۱۳۹۸). سبک های یادگیری و ...
  • بطوئی، حسین و رضایی، محمود. (۱۳۹۵). بازاندیشی مفهوم استعاره در ...
  • بویس، مری. (۱۳۸۶). آیین زرتشت: کهن روزگار و قدرت ماندگارش ...
  • پوپ، آرتوراپهام. (۱۳۸۲). معماری ایران (ترجمه غلامحسین صدری افشاری). تهران: ...
  • تاجر، سعید. (۱۳۸۳). حکمت وجودی معماری با تاکید بر آرای ...
  • تقدیر، سمانه. (۱۳۹۶). تبیین مراتب و فرایند ادراک انسان و ...
  • حبیبی، سید محسن. (۱۳۷۷). مکتب اصفهان در شهرسازی. هنرهای زیبا، ...
  • داوری اردکانی، رضا. (۱۳۸۳). فلسفه تطبیقی. تهران: ساقی ...
  • رضایی، محمود. ( ۱۳۹۳الف). بازنگری فرایند طراحی (رمزگشایی «قیاس» به ...
  • رضایی، محمود. (۱۳۹۳ب). آنالوطیقای طراحی: بازنگری انگاره ها و پنداره ...
  • زرین کوب، عبدالحسین. (۱۳۹۶). ارسطو و فن شعر. تهران: امیرکبیر ...
  • سلیمانی شیجانی، زینب؛ خاکپور، مژگان و رئیس سمیعی، محمدمهدی. (۱۳۹۳). ...
  • رئیس سمیعی، محمدمهدی. (۱۳۸۳). تاویل و کاربرد نظریه مراتب وجود ...
  • شفیع زاده، اسدالله؛ کوهی گیگلو، توکل و عباس زاده، فاضل. ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم. (۱۳۸۳). الحکمه المتعالیه فی الاسفار ...
  • طاهری، جعفر. (۱۳۹۲). بازاندیشی مفهوم سکونت در معماری. مطالعات معماری ...
  • طوسی، محمد بن محمد نصیرالدین. (۱۳۶۸). اساس الاقتباس. تهران: موسسه ...
  • فارابی، ابونصر محمد بن محمد. (۱۳۶۴). احصاء العلوم (ترجمه حسین ...
  • کربن، هانری.(۱۳۴۵). ابن سینا و تمثیل عرفانی (ترجمه نشالله رحمتی) ...
  • کمالی زاده، طاهره. (۱۳۹۲). هنر و زیبایی از دیدگاه شهاب ...
  • گاردنر، هلن. (۱۳۹۱). هنر در گذر زمان (ترجمه محمدتقی فرامرزی). ...
  • قلندریان، ایمان و لطیفی، غلامرضا. (۱۳۹۵). امنیت و شهر اسلامی. ...
  • مهدوی نژاد، محمدجواد و ناگهانی، نوشین. (۱۳۹۰). تجلی مفهوم حرکت ...
  • مهدیان پور، جواد و صارمی، حمیدرضا. (۱۳۹۵). بررسی اندیشه شهرسازی ...
  • نصر، سید حسین. (۱۳۸۹). هنر و معنویت اسلامی (ترجمه رحیم ...
  • نجیب اوغلو، گل رو. (۱۳۷۹). هندسه و تزئین در معماری ...
  • Ardalan, N. & Bakhtiar, L. (۱۹۷۵). The Sence of Unity ...
  • Deleuze, G. (۱۹۹۴). Difference and Repetition. Britain: The Athlone Press ...
  • Guenon, R. (۲۰۰۴). Man and His Becoming according to the ...
  • Hatefishojae , S., Islami, S. & Rezaei, M. (۲۰۲۱). Role ...
  • Lings, M. (۲۰۰۵). A return to the Spirit (Questions and ...
  • Lefebvre, H. (۱۹۹۱). The production of space. Oxford: Oxford Blackwell ...
  • Grabar, O. (۱۹۸۷). The Formation of Islamic Art. New Haven: Yale ...
  • Rezaei, M. (۲۰۲۱). Reviewing Design Process Theories:Discourses in Architecture, Urban ...
  • Modirrousta, S., Norouz Borazjani, V. & Rezaei, M. (۲۰۲۲). Perceptiveness ...
  • نمایش کامل مراجع