مدل محاسب آنلاین شیرابه برای اماکن دفن زباله های شهری در استان مازندران (مطالعه موردی: مرکز دپوی زباله های بابل)

از مهم ترین مشکلات محیط زیستی در محل های دپو و دفن زباله های شهری در ایران، تولید شیرابه و مدیریت آن است. شیرابه حاوی انواع ترکیبات سمی، فلزات سنگین و آلاینده های آلی و میکربی بوده و عدم کنترل و ورود آن به آبهای سطحی و زیرزمینی و خاک، می تواند خطرات زیادی برای سلامت انسان و اکوسیستم های طبیعی به همراه داشته باشد. در استان مازندران طی دهه های گذشته دپو و دفن غیربهداشتی زباله در عرصه های طبیعی، باعث زوال آسیب پذیر منطقه شده و این موضوع مشکلات بهداشتی، اجتماعی و امنیتی بسیاری را به دنبال داشته است. باتوجه به بارش فراوان باران و برف در منطقه و عدم پوشش مناسب مراکز دپو زباله، این مراکز به منابع بزرگ تولید شیرابه تبدیل شده اند. به منظور کاهش پیامدهای محیط زیستی مراکز امحای زباله، در سال های اخیر فعالیت های زیادی نیز برای توسعه سیستم های جمع آوری شیرابه و تصفیه آن انجام شده که بر اساس برآوردهای کلی از حجم شیرابه تولیدی استوار بوده است. در نتیجه، نیاز به یک مدل مشخص برای محاسبه میزان شیرابه تولیدی بیش از هر زمانی احساس می شود. هدف از این پژوهش، ارائه یک مدل کامپیوتری محاسب برای برآورد شیرابه تولیدی بر اساس مشخصات اقلیمی منطقه و کمیت و کیفیت زباله تولیدی در هر شهر بود. این مدل متفاوت از مدل HELP که برای محل دفن های مهندسی ارائه شده، برای شرایط مراکز امحای زباله در استان مازندران که ترکیبی از دپوی زباله در فضای آزاد و پوشش زباله با خاک محلی است، توسعه داده شده است. در این پژوهش از روش های هیدرولوژیکی مبتنی بر موازنه جرمی آب در محل برای برآورد حجم شیرابه تولیدی استفاده شد. در این پژوهش به عنوان نمونه، میزان شیرابه تولیدی برای مرکز دفن زباله های شهر بابل واقع در منطقه انجیلسی برآورد شد. با توجه به اطلاعات در دسترس، کمترین و بیشترین میزان شیرابه تولیدی به ترتیب برای ماه های گرم و خشک سال (خرداد و تیر) در حدود ۳۹/۶۳ مترمکعب در روز و برای ماه های مرطوب و بارانی (مهر) به میزان ۰۷/۲۶۰ مترمکعب در روز برآورد شد.