در جستجوی ناتورالیسم در آثار صادق چوبک از طریق خوانش رمان تجربی

چکیدهواکاوی نقدهای انجام شده بر آثار صادق چوبک بیانگر نوعی اختلاف نظر در انتساب او به ناتورالیسم است. برخی اورا نویسنده ای ناتورالیست می پندارند و برخی دیگر اصیل و نوپرداز. نکته قابل تامل در تحلیلهای این منتقدین، فقدان تعریف دقیق و مستندی از ناتورالیسم و اصول آن است. به دلیل وجود نظرات متعدد و متفاوت ، خواننده نقدهای ایشان نه تنها به درک درستی از ناتورالیسم نخواهد رسید، بلکه در مورد صحت کاربرد اتیکت ناتورالیست برای چوبک دچار تردید خواهد شد. برای رفع ابهامات ذکر شده، اصول این مکتب و میزان تاثیر پذیری صادق چویک از آن بر اساس نظریه های امیل زولا در مانیفست ناتورالیسم رمان تجربی مورد بررسی قرار گرفتند. ابتدا مفاهیم "رمان تجربی"، "متد تجربی"، "رمان نویس"، "جبرگرایی" و "سبک" تبیین شدند. سپس روش کار، مضامین، شخصیتها و سبک زولا و چوبک مورد قیاس قرار گرفتند. بر اساس نتایج این تحقیق، ظاهرا بیانیه ناتورالیسم فرانسوی چندان مورد توجه و استفاده منتقدین ایرانی قرار نگرفته است. شاید دلیل برداشتهای متنوع و گاه نارسا از این مکتب همین موضوع باشد. تفاوتهای آشکار میان دو نویسنده در مواردی همچون روش کار، مضامین، شخصیتها و حتی سبک دیده می شوند. بر اساس اصول مطرح شده در رمان تجربی، صادق چوبک نویسنده ای ناتورالیست نیست.