پیشنهاد ساختاری برای ارزیابی و اجرای طرح های کلان ملی توسعه فناوری

در سال های اخیر، مبحث تصویب و ارزیابی طرح های کلان ملی در کشور ما مورد تاکید و توجه خاص قرار گرفته است و نهاد ها و دستگاه های مختلفی در کشور به این بحث پرداخته اند و هر یک با رویکرد خاص خود گام هایی در راستای پیشبرد طرح های کلان ملی در مسیر تصویب، اجرا و ارزیابی برداشته اند. اما با توجه به آسیب های موجود در مسیر اجرای طرح های کلان و مشکلاتی که در تجربه های قبلی در فرایند اجرای این طرح ها وجود داشته، ضروری است تا به منظور ممانعت از تکرار چنین مشکلاتی، ملاحظاتی در فرایند اجرا و ارزیابی این طرح ها اعمال گردد. کمیسیون صنایع، معادن، و ارتباطات شورای عالی عتف که بر اساس رسالت خود به عنوان بخشی از نظام علم و فناوری کشور، در فعالیت های قبلی اقدام به تعیین اولویت های پژوهش و فناوری کشور در حوزه تخصصی صنعت، معدن، و ارتباطات، تعریف شاخص های انتخاب طرح کلان ملی، و انتخاب طرح های کلان ملی کرده است، تلاش کرده تا بر اساس تجربه های موفق جهانی، مدلی را برای ساختاربندی و سازماندهی فرایند اجرای طرح های کلان ملی و نیز طراحی و اجرای سیستم نظارت و پایش مستمر فرایند اجرا در کشور، ارائه دهد. در این راستا، سه مدل موفق جهانی، شامل مدل ساختار طرح های کلان اتحادیه اروپا بر اساس برنامه FP۷، مدل سکوهای فناوری اتحادیه اروپا، و مدل بنیاد ملی علوم آمریکا، و نیز تجربه ها و مطالعه های انجام شده در داخل کشور مورد مطالعه قرار گرفت و مدلی برای ارزیابی و اجرای طرح های کلان ملی در کشور استخراج شد. در مقاله حاضر ضمن مرور مدل های مذکور، به تشریح مدل پیشنهادی پرداخته خواهد شد.