زنبورهای پارازیتویید و هیپرپارازیتوئید آفات گونه های بید Salix spp در استان های تهران و البرز

درختان بید توسط طیف وسیعی از حشرات آفت مورد حمله قرار میگیرند. این آفات به دلیل عدم کاربرد آفتکش ها، می-توانند توسط عوامل زنده بیولوژیک مورد حمله قرار گرفته و تحت کنترل درآیند. بر اساس مطالعاتی که طی سال های ۱۳۹۰ الی ۱۳۹۴ روی آفات بید و دشمنان طبیعی آنها در رویشگاه های طبیعی استان تهران (حومه دماوند) و استان البرز (مجتمع تحقیقات البرز کرج) صورت گرفت، نمونه هایی از زنبورهای پارازیتویید برخی از پروانه ها و همچنین پارازیتوییدهای اولیه و ثانویه برخی از شته های خانواده Aphididae جمع آوری و شناسایی شدند. زنبورهای پارازیتویید و آفات میزبان آنها روی گونه های بید عبارتند از:-۱ زنبور Ooencyrtus populicola Myartseva, ۱۹۹۵ از خانواده Encyrtidae، پارازیتویید تخم پروانه برگخوار Ceruravinula L؛ که به خانواده Notodontidae تعلق دارد. (گونه بید: ؛ محل جمع آوری: مجتمع تحقیقاتالبرز کرج، کلکسیون پایه مادری بید).-۲ زنبور Colpoclypeus florus (Walker, ۱۹۳۸) از خانواده Eulophidae، پارازیتویید خارجی لارو پروانه برگخوار Nycteola asiatica (Krulikovsky) از خانوادهه Nolidae (گونه بید: Salix alba؛ محل جمع آوری: دماوند، منطقه شلمبه). -۳ زنبورهای Pediobius sp؛ و Cirrospilus sp. از خانواده Eulophidae، پارازیتوییدهای پروانه مینوز مارپیچیPhyllocnistis sp. از خانواده Gracillariidae (گونه بید: Salix alba؛ محل جمع آوری: دماوند، منطقه شلمبه).-۴ زنبور Adialytus salicaphis (Fitch, ۱۸۵۵) از خانواده Braconidae، پارازیتویید اولیه شته Hille Ris LambersChaitophorus nigritus-۵ دو گونه زنبورDendrocerus sp؛ و Pachyneuron aphidis (Bouché, ۱۸۳۴) که به ترتیب به خانواده های Megaspilidae و Pteromalidae تعلق دارند، به عنوان پارازیتوییدهای ثانویه شته ها با مشخصات ذیل جمع آوری و شناسایی شدند:-۱-۵ زنبور Dendrocerus sp. روی شته Chaitophorus sp. (گونه بید: Salix elbursensis؛ محل جمع آوری: دماوند، منطقه مرآ).-۲-۵ زنبور Pachyneuron aphidis روی شته Cavariella sp. (گونه بید: Salix alba؛ محل جمع آوری: دماوند، منطقه مرآ) و همچنین روی شته Pterocomma pilisum (گونه بید: Salix acmophyla؛ محل جمع آوری: مجتمع تحقیقات البرز کرج). این نخستین بررسی از زنبورهای پارازیتویید روی درختان بید میباشد از اینرو ارتباط بیولوژیکی اغلب این زنبورها نیزجدید میباشد. از میان این زنبورها گونه تاکنون از ایران گزارش نشده است.