مهندسی مجدد سیستم ملی پژوهش و نوآوری سلامت ایران مبتنی بر روشهای ابتکاری

در سالیان اخیر مهندسی مجدد فرایندهای کاری۱ در ایران با جلب نظر بسیاری از سازمانهای دولتی و خصوصی، مدیران این سازمانها را برای رسیدن به نتایج شگرف آن به تخصیص منابع تشویق کرده­است. اما مطالعات انجام شده روی این پروژه­ها نشان می­دهد بسیاری از آنها به بهبود فرایندهایی اساسا غیرضروری پرداخته اند؛ یا از کنار فرایندهایی گذشته­اند که برای تحقق ماموریتهای نه چندان روشن سازمانها حیاتی اند. براساس این مشاهدات مهندسی مجدد کلان­ فرایندهای سازمانها با نگاه توام به اهداف و ماموریتهای آن، در اجرای موفقیت­آمیز طرحهای مهندسی مجدد می­تواند نقش اساسی داشته باشد. در واقع احیای فرایندهایی که تحقق اهداف را امکانپذیر ساخته و حذف فرایندهایی بدون ارتباط بنیادی با ماموریتهای سازمانها، بیشتر با روح مهندسی مجدد سازگار است. در این مقاله به مهندسی مجدد در سطح کلان سیستم ملی پژوهش و نوآوری سلامت ایران به عنوان یکی از سیستمهای حیاتی کشور و بخش بهداشت پرداخته می شود. باتوجه به مطالعات انجام شده بخشهایی از این سیستم به صورت منفک از هم در حال فعالیت بوده و بخشهای مهم دیگری از آن هنوز مورد توجه قرار نگرفته است. این امر بیش از هرچیز ناشی از حاکم بودن نگرش وظیفه­ای به این سیستم است که جایگزینی آن با دیدگاه فرایند محور (با رعایت مجدانه همراستایی فرایندها با ماموریت و اهداف سیستم) ضروری به نظر می رسد. در این بازطراحی، از روشهای ابتکاری به عنوان بخشی از هنر معماری سیستم استفاده شده است.