سمیت کبدی عصاره آبی ریزوم گیاه ‎ خولنجان (Alpinia officinarum) در موش های صحرایی نر نژاد ویستار

زمینه و هدف: کبد اصلی ترین ارگان دخیل در متابولیزاسیون انواع داروها و سموم است. یکی از عوارض محتمل در مصرف بی رویه گیاهان دارویی بروز آسیب کبدی است. گیاه خولنجان (Alpinia officinarum) دارای خواص بیولوژیک مختلفی از جمله اثرات آنتی هایپرلیپیدمیک، ضدالتهاب، ضد ویروس، ضد باکتری، ضد سرطان و آنتی اکسیدان است. این مطالعه به منظور تعیین سمیت کبدی عصاره آبی ریزوم گیاه ‎خولنجان در موش های صحرایی نر انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی ۳۵ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به صورت تصادفی در ۵ گروه ۷ تایی شامل گروه کنترل و چهار گروه تجربی تقسیم شدند. عصاره آبی ریزوم گیاه ‎خولنجان در دوزهای ۱۰۰، ۲۰۰، ۴۰۰ و ۸۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن روزانه به مدت ۴ هفته گاواژ شد. پس از ۲۸ روز نمونه های بافت کبد با ضخامت ۵ میکرون تهیه و به روش رنگ آمیزی H&E بررسی شدند. آنزیم های کبدی آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)، آلانین ترانسفراز (ALT) و آلکالین فسفاتاز (ALP) با کیت شرکت پارس آزمون ارزیابی شدند. یافته ها: سطح آنزیم های کبدی AST، ALT و ALP در همه گروه های تجربی نسبت به گروه کنترل افزایش آماری معنی داری یافت (P<۰.۰۵). آسیب های بافتی در گروه های دریافت کننده عصاره آبی ریزوم گیاه ‎خولنجان مشاهده شد و بیشترین آسیب کبدی شامل دژنره شدن گسترده هپاتوسیت ها و نکروز هپاتوسیت های کبدی در گروه های دریافت کننده دوزهای ۴۰۰ و ۸۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن مشاهده شد. نتیجه گیری: مصرف عصاره آبی ریزوم گیاه ‎خولنجان با دوز بیش از ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن می تواند سبب آسیب کبدی شود و در دوز ۸۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن مرگ آور است.