مهمان سردبیر

یکی از عناصر کلیدی « قدرت ملی» هر نظام سیاسی « علم و فناوری » است. برجستگی سایر عناصر شکل دهنده این قدرت ملی به چنین عنصر کلیدی و حیاتی بستگی دارد. برای به فعلیت رسانیدن پتانسیل های بالقوه علم و فناوری هر کشور، دولت ها دست به تدوین راه حل های ملی می زنند که در ادبیات مدیریت سیاسی، « سیاست ( خط مشی) » نامیده می شود. نظام مقدس جمهوری اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نیست. سلسله مراتب راه حل های ملی در حوزه علم و فناوری در ایران عبارتست از ۱) ابر سیاست های (سیاست های کلان) علم و فناوری، ۲) سیاست های عمومی ( خط مشی های) علم و فناوری ۳) استراتژی های علم و فناوری. ابرسیاست ها، محصول کار سطح نخست مدیریتی کلان کشور است که در سطح رهبری نظام و ستادهای تخصصی آن سطح متجلی می شود. سیاست ها، ره آورد دولت ( در مفهوم سه قوه) است؛ و استراتژی ها فعل مدیریت دولتی ( سطح سوم) و مدیریت بخش خصوصی ( سطح چهارم) است. به عبارت دیگر راه حل های ملی ارتقاء علم و فناوری در کشور می بایست در یک سلسله مراتب تعاملی بین ابر سیاست ها، سیاست ها و استراتژی ها ساری و جاری شوند. رابطه خطی بین این سه وجود ندارد بلکه صبغه تودرتویی دارند زیر ابر سیاست ها، نقشه های کلان ملی هستند که نقشه های تفصیلی سیاست ها در آن جای می گیرند و استراتژی های رنگ وبوی عملیاتی تر دارند که در دل سیاست ها قرار می گیرند. به عبارت دیگر ابرسیاست ها، سیاست ها و استراتژی ها صرفا گزاره ها زیبا نیستند بلکه نقشه هایی هستند که پیوند بین عناصر درونی آنها به آنها سیمای زیبایی می دهد. بنابراین اگر بین عناصر نقشه سیاست های علم و فناوری کشور همسویی نباشد؛ همسویی بین ابر سیاست ها، سیاست ها و استراتژی ها زیر سوال خواهد رفت. یکی از انتقادات وارده بر نقشه جامع علمی کشور، ضعف همسویی فوق است. امید است در بازنگری این نقشه، همسویی بین ابر سیاست های علم و فناوری، سیاست ها واستراتژی ها در پرتو چشم انداز و پررنگ تر شود.