تغییرات پارامترهای خونی و بیوشیمیایی در بیماران مبتلا به مالاریای ویواکس در شهرستان کهنوج

سابقه و هدف: بیماری زایی مالاریا عمدتا بر تغییرات وسیع پارامترهای خونی و بیوشیمایی استوار است. مقادیر طبیعی این پارامترها بر حسب شرایط اقلیمی، نژادی و اقتصادی در جوامع مختلف متفاوت است و هنوز مطالعه ای در این زمینه در ایران انجام نگرفته است. هدف از این مطالعه بررسی پارامترهای خونی و شیمیایی در مالاریای ویواکس بود. مواد و روش ها: در این مطالعه مقادیر هموگلوبین، هماتوکریت، شمارش گلبول قرمز و شاخص های گلبول قرمز (MCV و MCH) خون و نیز مقادیر سرمی بیلی روبین مستقیم و تام، پروتئین تام، آلبومین، کلسترول تام، ترانس آمینازها، آلکالین فسفاتاز و لاکتات دهیدروژناز تعداد ۷۰ نفر بیمار مرد مبتلا به مالاریای ویواکس در شهرستان کهنوج در دو نوبت، یک بار قبل از شروع درمان اساسی با کلروکین و پریماکین و بار دیگر پس از خاتمه دوره درمان اندازه گیری گردید. سپس اختلاف میانگین مقادیر قبل و بعد از درمان آن ها و هم چنین ارتباط بین سن و شدت تغییرات هریک از این پارامترها از نظر آماری بررسی گردید. یافته ها: مقادیر بعد از درمان پروتئین، آلبومین، کلسترول، هموگلوبین، هماتوکریت، گلبول قرمز و MCV با افزایش معنی داری همراه بود (۰۰۱/۰p<). در مقابل، مقادیر بعد از درمان بیلی روبین تام و مستقیم، ترانس آمینازها، آلکالین فسفاتاز، لاکتات دهیدروژناز سرم و MCH در حد معنی داری کاهش یافت (۰۰۱/۰p<). به علاوه از میان پارامترهای فوق، شدت تغییرات بیلی روبین مستقیم، کلسترول و فسفاتاز قلیایی سرم با سن بیماران همبستگی معکوس و معنی داری داشت. نتیجه گیری: با توجه به شرایط بیماران و بازگشت مقادیر این پارامترها به حدود طبیعی خود در بعد از درمان، می توان از الگوی تغییرات مقادیر برخی پارامترهای خونی و بیوشیمیایی، به ویژه کلسترول، آلکالین فسفاتاز و بیلی روبین مستقیم به عنوان شاخصی برای تعیین وخامت بیماری مالاریای ویواکس سود جست. واژه های کلیدی: مالاریا، پلاسمودیوم ویواکس، پارامتر های خونی و بیوشیمیایی