شناسایی ابعاد و نشانگرهای سنجش بازاریابی کارآفرینانه (مطالعه موردی، شرکت های صنایع غذایی در استان ایلام)

مقدمه: امروزه فعالیت­های اقتصادی با چالش­های بزرگی روبه­رو هستند. فناوری­های جدید و پیشرفت­های تازه در زمینه ارتباطات، محیط­های کسب­وکار را به کل دگرگون ساخته­ اند. در این محیط پیوسته درحال تغییر، شرکت­هایی موفق می­شوند که همواره خود را با تغییرات و دگرگونی های محیط انطباق دهند و با کشف و بهره­گیری از فرصت­های جدید و نوآورانه به مزیت رقابتی دست یابند. در این راستا، بسیاری از پژوهش گران و صاحب نظران پیشنهاد داده اند که کسب و کارهای مختلف در هنگام مواجهه با ابهام و عدم قطعیت در بازاریابی، برای حفظ مزیت رقابتی و پایداری بایستی کارآفرینانه عمل نمایند. در واقع، بازاریابی کارآفرینانه مفهومی است که با تلفیق جنبه­های زیربنایی بازاریابی و کارآفرینی به هدایت و رهبری مشتریان به سمت ایجاد بازارهای جدید به جای خدمت­رسانی صرف در بازارهای موجود می­پردازد. از آنجایی که تاکنون الگویی جامع در خصوص ابعاد و نشانگرهای بازاریابی کارآفرینانه و به طور خاص در شرکت های صنایع غذایی ارائه نشده است؛ بنابراین، پژوهش حاضر با هدف شناسایی الگویی برای سنجش ابعاد و نشانگرهای بازاریابی کارآفرینانه در شرکت های صنایع غذایی استان ایلام طراحی و انجام شد. مواد و روش ها: در این پژوهش از روش کیفی تحلیل محتوا استفاده شد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلیه خبرگان و متخصصان حوزه بازاریابی و کارآفرینی و صاحبان کسب و کارهای کوچک و متوسط تولید و پخش مواد غذایی در استان ایلام بودند که با روش نمونه ­گیری گلوله برفی برای مطالعه انتخاب شدند. پس از ۲۱ مصاحبه انفرادی نیمه ساختاریافته با خبرگان و صاحبان کسب و کارهای تولید و پخش مواد غذایی در استان ایلام اشباع دادها حاصل گردید. داده­های حاصل از بحث و گفتگو با مشارکت کنندگان با استفاده از تحلیل محتوای عرفی کدگذاری و طبقه­بندی شدند. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که الگوی سنجش بازاریابی کارآفرینانه در شرکت های صنایع غذایی استان ایلام دارای شش بعد «مشتری­گرایی»، «فرصت­گرایی»، «پیشگامی»، «نوآوری­گرایی»، «بازارگرایی» و «ریسک­پذیری» می باشد. در این راستا، برای سنجش مشتری گرایی ۱۱ نشانگر، فرصت گرایی سه نشانگر، پیشگامی پنج نشانگر، بازارگرایی چهار نشانگر، نوآوری گرایی چهار نشانگر و ریسک پذیری سه نشانگر شناسایی شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش مهمترین ابعاد و نشانگرهای بازاریابی کارآفرینانه در شرکت های صنایع غذایی استان ایلام شناسایی شدند؛ بنابراین، پژوهش گران آتی می توانند از مدل مستخرج از نتایج این مطالعه که شامل ابعاد مشتری گرایی، فرصت گرایی، پیشگامی، نوآوری گرایی، بازارگرایی و ریسک پذیری است برای سنجش بازاریابی کارآفرینانه در حوزه صنایع غذایی استفاده کنند.