پیش بینی مناسب ترین مناطق برای کاربری های جنگل داری، مرتع و کشاورزی با روش ارزیابی چندمعیاره (MCE)
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 74
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_MMWS-3-3_010
تاریخ نمایه سازی: 15 مرداد 1402
چکیده مقاله:
در چند دهه اخیر تغییر اکثر کاربری ها بدون در نظر گرفتن قابلیت ها و محدودیت های محیط زیستی، مشکلات بسیاری مانند تخریب خاک و آلودگی اکوسیستم های آبی را به دنبال داشته است؛ بنابراین، ضرورت پژوهش حاضر، بررسی چگونگی کاهش آثار تغییرات کاربری اراضی احتمالی آینده در حوزه آبخیز گرگانرود با بررسی توانایی بالقوه اراضی به عنوان راهکاری برای حفاظت از منابع طبیعی است. این پژوهش شامل دو مرحله کلی است. ابتدا نقشه های کاربری اراضی در دوره مورد مطالعه (۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰) و دوره آتی (۲۰۴۰) با استفاده از مدل سازی تغییر سرزمین (LCM) تولید شد (سناریوی اول). سپس با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش ارزیابی چندمعیاره (ترکیب خطی وزنی)، پتانسیل بوم شناختی مناطق برای تغییرات احتمالی آتی حوزه آبخیز گرگانرود تعیین و سپس مناسب ترین مناطق جنگلی، مرتعی و کشاورزی انتخاب شدند و این مناطق به نقشه کاربری سال ۲۰۲۰ افزوده شدند و نقشه کاربری اراضی ۲۰۴۰ تولید شد (سناریوی دوم). به طور کلی نتایج، روند کاهش مستمر پوشش جنگلی و اراضی مرتعی را نشان می دهد؛ به طوری که طی دوره مورد مطالعه (۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰)، کاربری های جنگل و مرتع به ترتیب در حدود ۲۷۹/۵۳ و ۴۱۳ کیلومترمربع تغییر کاهشی و کاربری کشاورزی و مسکونی به ترتیب به میزان ۵۴۳ و ۱۳۳/۸۱ کیلومترمربع تغییر افزایشی در حوزه آبخیز گرگانرود داشته است. جنگل زدایی (۲۷۹/۵۳ کیلومترمربع)، کاهش اراضی مرتعی (۴۱۳ کیلومترمربع)، افزایش اراضی کشاورزی (۵۴۳ کیلومترمربع) و توسعه مناطق مسکونی (۱۳۳/۸۱ کیلومترمربع) رخ داده است. در بخش دوم نتایج، بر اساس نقشه پیش بینی شده کاربری اراضی در سناریوی اول، برای سال ۲۰۴۰ مساحت کاربرهای جنگل، کشاورزی و مرتع به ۱۳۶۴/۹۸، ۲۳۹۶/۰۹ و ۳۴۸۱/۱۸ کیلومترمربع خواهد رسید. این در حالی است که در نقشه کاربری اراضی تولید شده ۲۰۴۰ بر اساس سناریوی دوم، مساحت کاربرهای جنگل، کشاورزی و مرتع به ۱۴۲۷/۵۴، ۲۲۵۸/۵۵ و ۳۵۶۷/۴۹ کیلومترمربع خواهد رسید. در انتها پیشنهاد می شود در مناطقی که تغییر پوشش زمین در آن ها پیش بینی شد، با در نظر گرفتن شرایط آمایش سرزمین (سناریوی دوم) اقدام های پیش گیرانه و حفاظتی تعیین و انجام شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
معصومه یعقوبی بایعکلایی
دانشجوی دکتری/ گروه مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده مهندسی عمران، آب محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
علیرضا وفایی نژاد
استادیار/ گروه مهندسی ژئوتکنیک و حمل و نقل، دانشکده مهندسی عمران، آب محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
حمیدرضا مرادی دارابکلایی
دانشیار/ گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
حسین هاشمی
استادیار/ مرکز مطالعات خاورمیانه و مهندسی منابع آب، دانشگاه لوند، لوند، سوئد
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :