چگونگی تعامل ابن ابی داود سجستانی با مناقب امام علی(ع)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 170

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JSRU-15-44_007

تاریخ نمایه سازی: 16 مرداد 1402

چکیده مقاله:

ابوبکر عبدالله بن ابی داوود سجستانی (م۳۱۶ق)، محدث سرشناس اهل سنت، به سبب رفتار ناهمگون خود، گاه حافظ، فقیه، ثقه و گاهی نادان، کذاب و ناصبی خوانده شده است. از طریق او که در اسناد بسیاری از روایات فریقین ازجمله اسناد روایات شیخ صدوق، مفید، طوسی و سید مرتضی قرار دارد، اخبار قابل توجهی در زمینه مناقب امام علی(ع) وارد شده است. با وجود این، گزارش های شاذ او چون نقل خبر سیلی زدن امام علی(ع) به همسران پیامبر(ص) زمینه ساز اتهام وی به ناصبی بودن است. چگونگی اعتبار رجالی سجستانی و تعامل او با منقبت های امام علی(ع) پرسش های مقاله حاضرند. او نزد عموم اهل حدیث ثقه بوده و برخی رجالیان ازجمله شماری از دانشمندان معاصر شیعه او را نااهل و دشمن دانسته اند. بررسی و تحلیل کارنامه ابن ابی داوود نشان می دهد که وی همانند عموم اهل حدیث در مواجهه با اخبار ناهمگون مناقب از علاج تعارض آن ها بازمانده و برخلاف انتظاری که از محدثی چون او می رود، شمار محدودی از مناقب پرشمار امام علی(ع) را نقل کرده است که دست کم، بخشی از آن به منظور خنثی سازی اثر نقل های طعن آمیز او و درجهت تبرئه وی از اتهام به نصب اظهار شده است.

کلیدواژه ها:

ابن ابی داوود سجستانی ، تعامل ابن ابی داوود با مناقب امام علی(ع) ، شخصیت شناسی ابن ابی داوود ، مناقب امام علی(ع)

نویسندگان

علیرضا حیدری نسب

دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

حسن نقی زاده

استاد علوم قرآن و حدیث دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمنهج البلاغه با تحقیق محمد عبده، (۱۴۱۲ق). قم، دارالذخائر، ...
  • ابن ابی یعلی، محمد، (بی تا). طبقات الحنابله، بیروت، دار ...
  • ابن اثیر، علی. (۱۳۸۶ق). الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی. (۱۳۸۶ق). الموضوعات، تحقیق عبدالرحمن محمد ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی. (۱۴۱۲ق - ۱۹۹۲م). المنتظم فی ...
  • ابن حبان اصبهانی، ابوالشیخ عبدالله. (۱۴۱۲ق). طبقات المحدثین باصبهان، تحقیق ...
  • ابن خلکان، احمد بن محمد. (بی تا). وفیات الاعیان و ...
  • ابن شاهین، عمر. (بی تا). ناسخ الحدیث و منسوخه، بی ...
  • ابن طاووس، علی بن موسی. (۱۴۱۵ق). اقبال الاعمال، قم، مکتب ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن. (۱۴۱۵ق). تاریخ مدینه دمشق، بیروت، ...
  • ابن کثیر، اسماعیل. (۱۴۰۸ق). البدایه و النهایه، تحقیق علی شیری، ...
  • ابن مغازلی، علی بن محمد. (۱۴۲۶ق). مناقب علی بن ابی ...
  • ابونعیم اصبهانی، احمد بن عبدالله. (۱۹۳۴م). ذکر اخبار الاصبهان، بی ...
  • امینی، عبدالحسین. (۱۳۹۷ق). الغدیر فی الکتاب والسنه والادب، بیروت، دارالکتاب ...
  • انصاری، محمد حیاه. (بی تا). معجم الرجال و الحدیث، بی ...
  • بجنوردی، سید کاظم. (۱۳۷۴). دائره المعارف بزرگ اسلامی، تهران، انتشارات ...
  • بغدادی، ابن النجار. (۱۴۱۷ق). الرد علی ابی بکر الخطیب البغدادی، ...
  • پاشا بغدادی، اسماعیل. (بی تا). هدیه العارفین، بیروت، دار احیاء ...
  • جرجانی، عبدالله بن عدی. (۱۴۰۹ق). الکامل فی ضغفاء الرجال، بیروت، ...
  • حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله. (بی تا). المستدرک علی الصحیحیحن، ...
  • حجری مصری طحاوی، احمد بن محمد بن سلمه. (۱۴۱۶ق). شرح ...
  • حسینی میلانی، علی. (۱۴۱۴ق). نفحات الازهار فی خلاصه عبقات الانوار، ...
  • حسینی میلانی، علی. (۱۴۲۵ق). استخراج المرام من استقصاء الافحام، قم، ...
  • حلبی، ابوالصلاح. (۱۴۱۷ق). تقریب المعارف، تحقیق فارس تبریزیان الحسون، بی ...
  • حموی، یاقوت. (۱۴۰۰ق). معجم الادباء، بیروت، دارالفکر، چاپ سوم ...
  • حیدری نسب، علیرضا. (۱۳۹۸). بازشناسی شخصیت حدیثی مقاتل بن سلیمان ...
  • خطیب بغدادی، احمد بن علی. (۱۴۱۷ق). تاریخ بغداد، تحقیق مصطفی ...
  • ذهبی، محمد بن احمد. (۱۳۸۲ق). میزان الاعتدال فی نقد الرجال، ...
  • ذهبی، محمد بن احمد. (۱۴۰۷ق). تاریخ الاسلام، تحقیق عمر عبدالسلام ...
  • ذهبی، محمد بن احمد. (۱۴۱۳ق -‍ ۱۹۹۳م). سیر اعلام النبلاء، ...
  • ذهبی، محمد بن احمد. (بی تا). تذکره الحفاظ، بیروت، دار ...
  • زبیدی، محمد مرتضی. (۱۴۱۴ق). تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق ...
  • زرکلی، خیرالدین. (۱۹۸۰م). الاعلام، بیروت، دارالعلم للملایین، چاپ پنجم ...
  • سبکی، عبدالوهاب بن علی. (بی تا). طبقات الشافعیه الکبری، تحقیق ...
  • سمعانی، عبدالکریم بن محمد. (۱۴۰۸ق - ۱۹۸۸م). الانساب، تحقیق، تقدیم ...
  • سید مرتضی، علی بن حسین. (۱۴۱۰ق). الشافی فی الامامه، قم، ...
  • شهرستانی، علی. (۱۴۱۵ق). وضوء النبی(ص)، بی جا، ناشر مولف، الطبعه ...
  • صدوق، محمد بن علی. (۱۳۶۱). معانی الاخبار، قم، موسسه النشر ...
  • صدوق، محمد بن علی. (۱۴۰۴ق). عیون اخبار الرضا(ع)، بیروت، موسسه ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (۱۴۰۰ق). الاقتصاد، طهران، منشورات مکتبه جامع ...
  • طوسی، محمد بن حسن. (۱۴۱۴ق). الامالی، قم، دارالثقافه للطباعه والنشر ...
  • عسقلانی، ابن حجر. (۱۳۹۰ق). لسان المیزان، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ...
  • عسقلانی، ابن حجر. (بی تا). فتح الباری، بیروت، دارالمعرفه للطباعه ...
  • غماری مغربی، احمد بن محمد. (۱۴۲۸ق). فتح الملک العلی بصحه ...
  • کراجکی، ابوالفتح. (بی تا). دلیل النص بخبر الغدیر، قم، موسسه ...
  • کلبرگ، اتان. (۱۳۷۱). کتابخانه ابن طاووس، ترجمه سید علی قرایی ...
  • کحاله، عمر رضا. (بی تا). معجم المولفین، بیروت، دار احیاء ...
  • مظفر، محمدحسن. (بی تا). دلایل الصدق لنهج الحق، دمشق، موسسه ...
  • مغربی، قاضی نعمان. (بی تا). شرح الاخبار، قم المشرفه، موسسه ...
  • همدانی، محمد بن عبدالملک. (۱۹۶۱م). تکمله تاریخ طبری، تحقیق البرث ...
  • یافعی، عبد الله بن اسعد. (۱۴۱۷ق). مرآه الجنان و عبره ...
  • نمایش کامل مراجع