ترکیب شیمیایی، کانی شناسی و کاربرد بنتونیت های ده محمد، چاه کم-۱، چاه کم -۲ و شیرگشت (خراسان و یزد)

بنتونیت­های معادن شیرگشت، ده محمد، چاه کم-۱ و چاه کم-۲ به طور سیستماتیک نمونه برداری شدند. ترکیب شیمیایی، کانی شناسی و مصارف آنها در صنعت ریخته­گری مورد بررسی قرار گرفت.  معدن بنتونیت ده محمد با ۳۰۰۰۰۰ تن ظرفیت ذخیره، بزرگترین ذخیره را دارد. ترکیب کانی شناسی شامل ۷۵ تا ۹۵ درصد مونت­موریلونیت، ۵ تا ۲۵ درصد کریستوبالیت، صفر تا ۳ درصد کلسیت و کمتر از ۵/۱ درصد هالیت است. اندیس ژله نمونه خام (۲۴ ساعت) ۲۰ تا ۳۰ است.  بنتونیت از نوع سدیم­دار و برای صنعت ریخته­گری مناسب است. معدن بنتونیت شیرگشت دارای ۱۳۵۰۰۰ تن ذخیره است.  ترکیب کانی شناسی شامل ۷۴ تا ۹۲ درصد مونت موریلونیت، ۸ تا ۲۸ درصد کریستوبالیت، ۳ تا ۱۰ درصد کلسیت و اکثرا هالیت ندارند و فقط در یک نمونه تا ۵/۱ درصد هالیت شناسائی شد. اندیس ژله نمونه خام (۲۴ ساعت) ۱۴ تا ۲۲ و بنتونیت از نوع سدیم دار و بعضی از بخشها برای صنعت ریخته­گری مناسب است. میزان ذخیره معادن بنتونیت چاه کم-۱ و ۲ به ترتیت ۷۳۰۰۰ و ۶۲۵۰۰ تن است. ترکیب کانی شناسی شامل ۶۰ تا ۸۰ درصد مونت موریلونیت، ۱۵ تا ۳۵ درصد کریستوبالیت- کوارتز، ۱ تا ۵ درصد کلسیت و ۱ تا ۵ درصد هالیت است. اندیس ژله بنتونیت خام (۲۴ ساعت) ۰ تا ۲۵ و بنتونیت­ها از نوع سدیم دار هستند. بالا بودن میزان هالیت مانع از استفاده مستقیم بنتونیت­های چاه کم -۱ و۲ در صنعت ریخته­گری می شود.