اثرات اورتان و نیتریت سدیم بر بافتهای مختلف موش

زمینه و هدف : برای تعیین حساس ترین بافتها نسبت به اثرات سرطانزایی اورتان و تاثیر مصرف نیتریت سدیم بر آن بررسی هیستوپاتولوژیکی بر روی نوزده بافت موش انجام شد.روش کار: مطالعه حاضر از نوع تجربی (Experimental) بر روی ۴۰ موش بالبسی ۱۱-۹ هفته که به طور تصادفی به ۴ گروه مساوی تقسیم شدند (۵ موش نر و ۵ موش ماده) انجام شد. آنها را برای مدت ۲۰ هفته تحت مداخله قرار دادیم. گروه اول (NS+NaCl) در طی مداخله به جای آب آشامیدنی از سرم فیزیولوژی که mg/L نیتریت سدیم در آن حل شده بود استفاده نمودند. گروه دوم (U) به مدت سه روز پشت سرهم و هر روز یک بار اورتان (mg/kg ۶۰۰) در داخل صفاق (IP) تزریق شد. گروه سوم (U+NS) نیز با همین روش اورتان دریافت نمودند و علاوه بر آن، در طی مداخله همراه آب آشامیدنی mg/L ۵۰ نیتریت سدیم داده شد. در گروه چهارم(U) هیچ گونه مداخله ای انجام نشد. کلیه موش های باقیمانده در هفته ۲۰ کشته و مورد بررسی قرار گرفت. بافت های مغز، چشم، قلب، ریه ، معده، مری، دودنوم، ژوژنوم، کولون، سکوم، پانکراس، طحال، کبد، کلیه، مثانه، تخمدان، رحم، لوله های رحمی، بیضه، آنها جهت تغییرات هیستوپاتولوژیک مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج با استفاده از تست فیشر دقیق مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.نتایج: در کل موش های مورد بررسی در گروه "U" نسبت به گروه های "C" و "NS+NaC۱"" به ترتیب ۰۰۴/۰,P< ۰۲/۰,P< و در گروه "U+NS" نسبت به گروه های "C" و "NS+NaC۱"" به ترتیب ۰۰۳/۰,P< ۰۲/۰P< تشکیل تومورهای ریوی افزایش معنی داری داشت. در موش های ماده مورد بررسی، تومورهای ایجادشده در بافت ریه در گروه "U" نسبت به هر دو گروه "C" و "NS+NaC۱" (۰۰۵/۰P<) و همچنین در گروه "U+NS" نسبت به گروه های "C" و "NS+NaC۱" (۰۰۹/۰P<) بیشتر بود. در کل موش های تحت بررسی فراوانی تومورهای بدخیم، در گروه "U+NS" نسبت به هر دو گروه "C" و "NS+NaC۱" (۰۰۳/۰( افزایش معنی دار داشت. در موش های ماده مورد بررسی علاوه بر اینکه فراوانی تومورهای بدخیم در گروه "U+NS" نسبت به دو گروه "C" و "NS+NaC۱" (۰۰۹/۰P<) بیشتر بود نسبت به گروه "U" نیز (۰۵/۰/ P<) افزایش معنی دار داشت. اختلاف بین فراوانی هیپرپلازی و متاپلازی در بافت معده گروه های مورد بررسی معنی دار نبود . در سایر بافتها ضایعه غیرطبیعی مشاهده نشد.نتیجه گیری: ۱- اورتان در بافت ریه اثرات تومورزایی داشت. ۲- مصرف توام نیتریت سدیم با اورتان باعث تقویت اثرات تومورزایی اورتان در موش های ماده و همچنین ایجاد تومورهای بدخیم هم در موش های ماده و هم در کل موشها نسبت به گروه های " کنترل" و "نیتریت و کلرید سدیم" شد. به طوری که درموش های ماده این گروه علاوه بر گروه های "کنترل" و "نیتریت و کلرید سدیم" نسبت به گروه "اورتان" نیز تشکیل تومورهای بدخیم تفاوت آماری معنی دار داشت. تقویت اثرات بدخیمی اورتان بوسیله نیتریت سدیم برای اولین بار در این مقاله گزارش شده است.