فلسفه آموزش و پرورش فراگیر

یک قرن تجربه مربوط به ساختارهای مختلف آموزشی ما را به این نتیجه رسانده است که آموزش مجزا که در آن افراد براساس ویژگی های مختلف مثل معلولیت ها، گروه بندی می شوند و تحت آموزش های ویژه و جدا از همسالان عادی خود قرار می گیرند، نتوانسته است پاسخگوی بسیاری از نیازهای واقعی این افراد به عنوان عضوی از اعضاء یک جامعه انسانی باشد. آن نوع از آموزش و پرورش می تواند کارآمد باشد که متناسب با نیازهای واقعی مخاطبانش باشد. از آنجایی که این نیازها در هر زمان و مکان و در شرایط مختلف اجتماعی متفاوت هستند، بنابراین یک نظام آموزشی کارآمد، نظامی است انعطاف پذیر که از یک سو دارای خصیصه بومی شدگی، یعنی متناسب با شرایط ملی و دینی آن جامعه و از سوی دیگر مبتنی بر یک رویکرد انسانگرایانه است و آموزش را بعنوان یک هدف در نظر نمی گیرد، بلکه به عنوان وسیله ای می داند برای رشد ارزش های انسانی و بالا بردن قابلیت های افراد برای «با هم زیستن». علاوه بر این، چنین نظام آموزشی به لحاظ امکانات و شرایط آموزشی تا به آن حد گسترش یافته است که می تواند تمام افراد با طیف گسترده ای از توانایی ها و ناتوانی ها و تفاوت ها را دربر گیرد. در چنین شرایطی است که تمرکز از روی دانش آموز به عنوان سوال اصلی ناکامی تحصیلی برداشته شده و بر روی عوامل دیگری مثل قابلیت ها و نگرش معلم، نگرش همسالان، مسئولان و سیاستگزاران آموزشی، امکانات و شرایط آموزشی معطوف می شود. در سایه چنین تحولی است که ساختار نظام آموزشی از حالت تصنعی خود که در آن افراد براساس ناتوانی ها و تفاوت های فردی و اجتماعی از یکدیگر جدا می شوند، خارج شده و نمونه کوچک ولی واقعی از یک جامعه فراگیر می شود. در یک جامعه فراگیر سطح آستانه تحمل جامعه برای پذیرش تمام افراد با توانایی ها و از فرهنگ ها و سطوح اجتماعی مختلف بالاتر رفته و تمام افراد از سوی یکدیگر مورد پذیرش و احترام قرار می گیرند.