واکاوی مولفه های موثر طراحی داخلی خانه سالمندان با رویکرد توانبخشی محیطی و ارتقا کیفیت فضا زمان سالمند محور

در طول قرن گذشته با پیرتر شدن جمعیت جهان، نگهداری و مراقبت از سالمندان در بعضی کشورهای در حال توسعه بهخانه های سالمندان یا مراکز ویژه نگهداری از این افراد سپرده شده است. تحقیقات و تجربیاتی نشان داده است که بیشتر افرادسالمند از حضور در چنین مکانهایی احساس رضایت ندارند. لذا جامعه باید قادر به پاسخگویی مناسب از نظر وجود محیطمعماری مبتنی بر کارآیی و قابلیت مکانی متناسب با نیازها و تعبیه فضاهای جمعی مناسب برای رفع نیازهای جسمی و روحیآنان با استفاده از مولفه های توانبخشی محیطی باشد، که علاوه بر رفع نیازهای کاربران، به محیط تحمیل نشده باشند و نظامپایدار طبیعت را بر هم نزنند. بدین وسیله از بروز افسردگی و ناتوانی های جسمی آنان به واسطه تحرک محدود جلوگیری -گردد. به همین علت طراحی خانه سالمندان با رویکرد توانبخشی محیطی و ارتقا کیفیت فضا- زمان سالمند محور امری ضروری به نظر میرسد. لذا سوال این است: سالمندان چه انتظاراتی از طراحی مکانی که در آن زندگی میکنند، دارند؟، عوامل تاثیرگذاردر افزایش کیفیت زندگی سالمندان کدام اند؟. از این رو اهداف پژوهش بر دو قسم است که منظور از هدف اصلی، ارتقاءکیفیت زندگی سالمندان جامعه با استفاده از مولفه های توانبخشی محیطی و منظور از هدف فرعی ارتقا کیفیت فضا- زمان سالمند محور بر ایجاد محیط آسایش انسانی، شناخت ظرفیت های موجود در معماری برای پاسخگویی به نیاز سالمندان میباشد.اطلاعات بدست آمده در این پژوهش از مرور ادبیات، مطالعات میدانی و بررسی نمونه های اجرایی قرار گرفته است. بر اساسیافته های این پژوهش میتوان بیان کرد که مبحث طراحی تاثیراتی مستقیم در افزایش انگیزه زندگی سالمندان دارد و نمیتوان بحث محیط فیزیکی و کالبدی را از مقوله روانشناختی سالمندان جدا دانست.