شکل گیری مولفه های اجتماعی در مجتمع های مسکونی قابل استطاعت با تاکید برنقش پیکره بندی فضایی در پلان.نمونه موردی :شهر همدان

با توجه به ابعاد و شدت بحران مسکن، طیف وسیع گروه های کم درآمد، به ویژه تهیدستان شهری، و محدودیت های امکانات آنها، روشهای تامینمسکن مناسب و ارزان قیمت را بسیار ضروری می نماید. تامین مسکن اقشار کم درآمد، نیاز به راهبردها، سیاست ها و برنامه هایی است که تحقق آن، به عنوانیک مساله اساسی برای کشورهای در حال توسعه از جمله ایران تبدیل شده که سیاست گذاری ساخت مسکن قابل استطاعت (مسکن مهر) در این راستا بودهاست. البته با توجه به اهمیت کمیت بر کیفیت ساخت در چنین مجموعه هایی سبب شد تا چنین مجتمع هایی با بسیاری از مشکلات اجتماعی مواجه شوند(مانند نبود امنیت، فقدان حس محرمیت و تعاملات اجتماعی و عدم وجود حس تعلق به مکان). لذا این پژوهش به دنبال ارائهی راهکارهایی جهت تدوینالگویی مناسب برای پیکربندی فضایی در طراحی مسکن ارزان قیمت با ارتقاء شرایط اجتماعی صورت پذیرفت. همچنین حس محرمیت، حس امنیت، تعاملاتاجتماعی و حس تعلق به عنوان مهمترین مولفه های اجتماعی در این پژوهش مور سنجش قرار گرفت. در همین راستا در این پژوهش تواما از روش نحو فضا(با نرم افزار تخصصی UCL Depthmap) و تحلیل سلسله مراتبی (AHP ) با پرسش از جامعه ی متخصص (در نرم افزار ExpertChoise) استفادهشد. نتایج در نرم افزار نحوفضا نشان داد که فرم حیاط مرکزی امید اکباتان از منظر عمق بیشترین سلسله مراتب فضایی را ایجاد نموده که این امر سبب افزایشمحرمیت و امنیت شده و با پیوند فضایی یکنواخت تر در فضاهایی با همپیوندی بالا شرایط لازم را برای برقراری تعاملات اجتماعی فراهم می نماید، همچنینبا افزایش فشردگی دید و کنترل مساحت دید حس محرمیت نیز در این گونه ی شکلی به طور مناسبتری فراهم شده و تاثیری مثبتی بر شکل گیری حس تعلقبه مکان داشته است. گونه ی خطی نیز در اولویت دوم و بلوکی شکل نیز در پایین ترین سطح قرار گرفت. بررسی نظر کارشناسان نیز نشان داد که حسامنیت با ۰.۳۸۹ مهمترین شاخصه ی تاثیر گذار است. بعد از آن شاخصه ی محرمیت ۰.۲۹۹ و سپس تعاملات اجتماعی ۰.۱۸۸ و حس تعلق بهمکان ۰.۱۲۴ قرار دارد. که در این بین نیز مسکن امید اکباتان با فرم حیاط مرکزی نسبت به سایر گونه های شکلی موثرتر بوده است.