کشمکش های علاءالدوله ذوالقدر با حکومت های صفویه و عثمانی و پیامد آن بر فروپاشی امیرنشین ذوالقدر

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 196

فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PTE-15-56_004

تاریخ نمایه سازی: 24 مرداد 1402

چکیده مقاله:

موقعیت جغرافیایی امارت ذوالقدر (۷۴۰-۹۲۸ق/ ۱۳۳۹-۱۵۲۱م) که در محدوده ای میان قلمرو عثمانی و صفوی قرار گرفته بود، سبب شد تحت تاثیر شرایط سیاسی این دو حکومت باشد. حکومت ذوالقدر که برای بقای خویش در پی یافتن متحد و پیوستن به حکومت مقتدرتر بود، سیاست متناقضی را در ارتباط با حکومت های صفوی و عثمانی در پیش گرفت. ذوالقدرها در آغاز تشکیل حکومت صفویه حامی و مطیع شاه اسماعیل اول (۹۰۷-۹۳۰ق/ ۱۵۰۱-۱۵۲۴م) بودند؛ سپس از دشمن او مرادبیگ آق قویونلو (۹۰۵-۹۱۴ق/ ۱۵۰۰- ۱۵۰۸م) حمایت کردند. همین تغییر سیاست زمینه ساز حمله شاه اسماعیل و تضعیف حکومت ذوالقدر گردید. از سوی دیگر، حاکم ذوالقدر نسبت به حکومت عثمانی نیز راه نفاق را در پیش گرفت. سلطان سلیم اول (۹۱۸-۹۲۶ق/ ۱۵۱۲-۱۵۲۰م) که شاهد کارشکنی های مداوم علاءالدوله ذوالقدر (۸۸۴-۹۲۱ق/ ۱۴۷۹-۱۵۱۵م) نسبت به عثمانی بود، از ضعف این حکومت استفاده کرد و با حمله به ذوالقدر، این دولت را شکست داد و قلمرو آن را تصرف کرد. در این مقاله، هدف بررسی تاثیر کشاکش ذوالقدرها با دو حکومت صفویه و عثمانی بر فرایند فروپاشی امارت ذوالقدر، با رویکرد توصیفی-تحلیلی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که درگیری های شاه اسماعیل صفوی با علاءالدوله ذوالقدر و ضرباتی که بر او وارد ساخت، بنیان قدرت حکومت ذوالقدر را چنان ناپایدار کرد که برافتادن آن را در حمله عثمانی به این امارت هموار کرد.

نویسندگان

ظریفه کاظمی

PhD student in History of Islam, Lorestan University

جهانبخش ثواقب

Professor of History, Lorestan University Fill

مقصودعلی صادقی

Associate Professor of History Department, Tarbiat Modarres University

داریوش نظری

Assistant Professor of History Department , Lorestan University

سید علاالدین شاهرخی

Associate Professor of History, Lorestan University

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  •  Aliç, Samet (۲۰۲۰), “Dulkadir Beyliği-Akkoyunlu Devleti Münasebetleri”, KSÜSBD, Cilt.۱۷, ...
  •  Hayati Tabrizi, Qasim Beg (۲۰۱۸), A Chronicle of the ...
  •  Kiliç, Ayşegül (۲۰۲۱), “Osmanli-Memlŭk Nüfuz Mücadelesinde Dulkadiroğullari Beyliği”, Avrasya ...
  •  Koca, Salim (۲۰۰۲), “Anadolu Türk Beylikleri”, in: Türkler, ed: ...
  •  Merçil, Erdoğan (۱۹۹۷), Müslüman-Türk Devletleri Tarihi, Cilt.۹, Ankara: Kitap ...
  •  Mordtmann, J. H. (۱۹۷۷), “Dulkadırlılar”, İA (İslam Ansiklopedisi), (Mükrimin ...
  •  Mordtmann, J. H. and V. L. Menage, (۱۹۹۱), “Dhual-kadr”, ...
  •  Neşri, Mehmed (۱۹۹۵), Kitâb-l cihan-nūmâ: Neşri Tarihi, Cilt.۲, Ankara: ...
  •  Oberling, Pierre (۱۹۹۶), “Du, l-qadr”, EIr (Encyclopaedia Iranica), Edited ...
  •  Özkarci, Mehmet (۲۰۱۲), “Dulkadir Beyliği Mimarisine Bakiş”, Uluslar Arasi ...
  •  Peçevi, Ibrahim (۱۹۶۸), Peçevi Tarihi, tr. Murat Uraz, Iatanbul: ...
  •  Şahin, Ilhan (۱۹۹۴), “Dulkadir Eyaleti”, TDV İslam Ansiklopedisi,nin (İA), ...
  •  Uzunçarşilioğlu, İsmail Hakki (۱۹۳۷), Anadolu Beylikleri ve Akkoyunlu, Karakoyunlu ...
  •  Yinanç, Refet (۱۹۸۹), Dulkadir Beyliği, Ankara: Türk Tarih Kurumu ...
  •  ……….……. (۱۹۹۴), “Dulkadiroğullari”, TDV İslam Ansiklopedisi, nin, ۹ cildinde, ...
  •  ……………. (۲۰۰۲), “Dulkadiroğullari Beyliği”, in: Türkler, ed: Hasan Celal ...
  • List of sources with English handwriting Anjolelo, Jovan Maria (۲۰۰۲), ...
  •  Ibn-Iyas, Muhammad Ibn Ahmad (۱۹۸۴), Bada'e al-Zohoor fi Waqi'e ...
  •  Effendi, Khwaja Saad al-Din (۱۸۶۳), Taj al-Tawarikh, Vol. ۲, ...
  •  Amini Heravi, Amir Sadr Al-din Ebrahim (۲۰۱۳), Fotuhat- e ...
  •  Ozon-Charshli, Ismail-Haghi (۱۹۹۱), Ottoman History, translated by Wahab Vali, ...
  •  ..................... (۲۰۰۱), Ottoman History, translated by Wahab Vali, vol.۱, ...
  •  Ivoghli, Heydar bin Abolghasem, Majma-al-ensha; Jamea Moraselat Olol- al-Bab, ...
  •  Bazargan Venizi (Venetian Merchant) (۲۰۰۲), Travels, in: Travels of ...
  •  Bosworth, Edmond Clifford (۲۰۰۲), New Islamic Dynasties: Chronological and ...
  •  Bedlisi, Idris (۱۹۹۵), Selim Shahnameh, in the effort of ...
  •  Bedlisi, Sharafkhan (۱۹۹۸), Sharafnameh (detailed history of Kurdistan), corrected ...
  •  Bergnisi, Nadia (۲۰۱۹), "Zolqadr, Khandan", Islamic Encyclopedia, under the ...
  •  Bayat, Oruj Beg (۱۹۵۹), Don Juan Irani, with Lestrange's ...
  •  Tatavi, Qazi Ahmad and Asif Khan Qazvini (۲۰۰۳), Tarikh ...
  •  Haji Khalifa, Mustafa bin Abdallah Chalpi (۱۹۹۷), Tarjomah Taghvim ...
  •  Khwandmir, Ghiyath-al-Din (۱۹۷۴), Tarikh-e Habib-Al-Siyar, revised under the supervision ...
  •  Romelu, Hasan Bayg (۲۰۰۵), Ahsan al-Tavarikh, edited by Abd-Al ...
  •  Raisnia, Rahim (۲۰۱۳), "Zolqader/Zolqadriye", Daneshnama Jahan Islam, vol. ۱۸, ...
  •  Zambauer, Edward von (۱۹۷۷), The genealogy of the Caliphs ...
  •  Zeno, Caterino (۲۰۰۲), Travels, in: Travels of Venetians in ...
  •  Sari, Aref (Spring ۲۰۲۱), "Disciples of Zul-Qadr Safavid Sheikhs", ...
  •  Saeedi, Abbas (۲۰۰۰), "Elbestan", Islamic Encyclopaedia, under the supervision ...
  •  Suleiman, Ahmad Saeed (۱۹۷۲), Tarikh al-Dow al-Islamiyyah va Moajam ...
  •  Sumer, Faruk (۲۰۱۱), Oguzlar (Turkmenler), translated by Wahab Vali, ...
  •  ..................... (۱۹۹۲), Safevi Devletinin Kurulusu ve Gelismesinde Anadolu Turklerinin ...
  •  Shirazi, Khwaja Zain-al-Abdin Ali Navidi (۱۹۹۰), Takmelah-al-Akhbar, edited by ...
  •  Safavi, Sammirza [no date], Tazkira Tohfa Sami, corrected by ...
  •  Tehrani, Abu Bakr (۱۹۷۷), Ketab Diyar Bakriyeh, edited and ...
  •  Asheg Pashazadeh, Ahmed (۱۹۱۴), Tawarikh-e Al-Uthman, Istanbul: Amerah Press ...
  •  Ali Effendi, Mustafa (۱۸۶۱), Konh Al-Akhbar, Vol. ۱, Istanbul: ...
  •  Fereydunbek, Ahmad (۱۸۵۸), Monsheat al-Salatin, Vol. ۱, Istanbul: Matbae ...
  •  Qaraja, Behset (۲۰۱۵), "Emergence of the Safavid State and ...
  •  آنجوللو، جووان ماریا (۱۳۸۱)، «سفرنامه آنجوللو»، سفرنامه های ونیزیان ...
  •  ابن ایاس، محمدبن احمد (۱۹۸۴)، بدائع الزهور فی وقائع ...
  •  افندی، خواجه سعدالدین (۱۲۸۰)، تاج التواریخ، ج۲، استانبول: مطبعه ...
  •  امینی هروی ، ابراهیم (۱۳۸۳)، فتوحات شاهی، تصحیح محمدرضا ...
  •  اوزون چارشلی، اسماعیل حقی (۱۳۷۰)، تاریخ عثمانی، ترجمه وهاب ...
  •  .............................. (۱۳۸۰)، تاریخ عثمانی، ترجمه وهاب ولی، ج۱، تهران: ...
  •  ایواغلی، حیدربن ابوالقاسم، مجمع الانشاء؛ جامعه مراسلات اولوالالباب، نسخه ...
  •  بازرگان ونیزی (۱۳۸۱)، سفرنامه، در: سفرنامه های ونیزیان در ...
  •  باسورث، ادموند کلیفورد (۱۳۸۱)، سلسله های اسلامی جدید: راهنمای ...
  •  بدلیسی، ادریس (۱۹۹۵)، سلیم شاهنامه، به اهتمام حجابی قیرلانقیج، ...
  •  بدلیسی، شرف خان (۱۳۷۷)، شرفنامه (تاریخ مفصل کردستان)، تصحیح ...
  •  بیات، اروج بیگ (۱۳۳۸)، دون ژوان ایرانی، با یادداشت ...
  •  تتوی، قاضی احمد و آصف خان قزوینی (۱۳۸۲)، تاریخ ...
  •  حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله چلپی (۱۳۷۶)، ترجمه تقویم ...
  •  خواندمیر، غیاث الدین (۱۳۵۳)، تاریخ حبیب السیر فی اخبار ...
  •  روملو، حسن بیگ (۱۳۸۴)، احسن التواریخ، تصحیح عبدالحسین نوایی، ...
  •  رئیس نیا، رحیم (۱۳۹۲)، «ذوالقدر/ذوالقدریه»، دانشنامه جهان اسلام، ج ...
  •  زامباور، ادوارد فون (۱۳۵۶)، نسب نامه خلفا و شهریاران، ...
  •  زنو، کاترینو (۱۳۸۱)، سفرنامه های ونیزیان در ایران، ترجمه ...
  •  ساری، عارف (بهار ۱۴۰۰)، «مریدان ذوالقدر شیوخ صفوی»، تاریخنامه ...
  •  سعیدی، عباس (۱۳۷۹)، «البستان»، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۹، ...
  •  سلیمان، احمد سعید (۱۹۷۲)، تاریخ الدول الاسلامیه و معجم ...
  •  سومر، فاروق (۱۳۹۰)، تاریخ غزها (ترکمن ها)، ترجمه وهاب ...
  •  .............................. (۱۳۷۱)، نقش ترکان آناطولی در تشکیل و توسعه ...
  •  - شیرازی، خواجه زین العابدین علی نویدی (۱۳۶۹)، تکمله ...
  •  صفوی، سام میرزا [بی تا]، تذکره تحفه سامی، تصحیح ...
  •  طهرانی، ابوبکر (۱۳۵۶)، کتاب دیاربکریه، به تصحیح و اهتمام ...
  •  عاشق پاشازاده، احمد (۱۳۳۲)، تواریخ آ ل عثمان، استانبول: ...
  •  عالی افندی، مصطفی (۱۲۷۷)، کنه الاخبار، ج۱، استانبول: تقویم ...
  •  فریدون بک، احمد (۱۲۷۴)، منشآت السلاطین، ج۱، استانبول: مطبعه ...
  •  قاراجا، به ست (۱۳۹۴)، «پیدایش دولت صفوی و روابط ...
  •  قاسمی حسینی گنابادی ، محمدقاسم (۱۳۸۷)، شاه اسماعیل نامه ...
  •  قاضی زاده اردبیلی، ظهیرالدین (۱۴۰۰)، غزوات سلطان سلیم، تصحیح ...
  •  قزوینی، یحیی بن عبداللطیف (۱۳۸۶)، لب التواریخ، تصحیح میرهاشم ...
  •  لطفی پاشا، ابن عبدالله عبدالحی (۱۳۴۱)، تواریخ آل عثمان، ...
  •  لین پل، استانلی و دیگران (۱۳۷۰)، تاریخ دولت های ...
  •  مجهول المولف (۱۳۶۱)، تاریخ قزلباشان، به اهتمام میرهاشم محدث، ...
  •  .............................. (۱۳۶۳)، عالم آرای صفوی، به کوشش یدالله شکری، ...
  •  .............................. (۱۳۶۴)، جهانگشای خاقان؛ تاریخ شاه اسماعیل، با مقدمه ...
  •  .............................. (۱۳۸۴)، عالم آرای شاه اسماعیل، تصحیح اصغر منتظر ...
  •  مزاوی، میشل م. (۱۳۶۳)، پیدایش دولت صفوی، ترجمه یعقوب ...
  •  مقریزی، احمدبن علی (۱۴۱۸ق/۱۹۹۷م)، السلوک لمعرفه دول الملوک، تحقیق ...
  •  منجم باشی، احمدبن لطف الله (۱۲۸۵ق)، صحائف الاخبار، ج۳، ...
  •  منشی قزوینی ، بوداق (۱۳۷۸)، جواهر الاخبار، تصحیح محسن ...
  •  مورتمان، جی. ه. [بی تا]، «ذوالقدر»، ترجمه به عربی: ...
  •  مینورسکی، ولادیمیر (۱۳۳۴)، سازمان اداری حکومت صفوی، ترجمه مسعود ...
  •  نوایی، عبدالحسین (۱۳۶۸)، شاه اسماعیل صفوی، تهران: ارغوان، چ۲ ...
  •  هامرپورگشتال، یوزف فون (۱۳۶۷)، تاریخ امپراتوری عثمانی، ترجمه میرزا ...
  •  هینتس، والتر (۱۳۶۱)، تشکیل دولت ملی در ایران، ترجمه ...
  •  یاقی، اسماعیل احمد (۱۳۸۳)، دولت عثمانی از اقتدار تا ...
  • نمایش کامل مراجع