دفاع کراجکی از حقانیت اسلام (با تکیه بر داده‎‍های تاریخی کتاب کنزالفوائد)

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 66

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JHRU-15-2_003

تاریخ نمایه سازی: 25 مرداد 1402

چکیده مقاله:

تنوع ترکیب عقیدتی ساکنان مصر و شام و تساهل مذهبی فاطمیان در قرن چهارم و پنجم هجری، مسلمانان را با چالش‎‍ها و شبهات جدیدی مواجه کرد. این امر توجه خاص اندیشمندان مسلمان را به حفظ انسجام و تثبیت عقیده معتقدان به دین اسلام در این مناطق به دنبال داشت. پویایی ابوالفتح کراجکی (م.۴۴۹ق) و توجه پنهان و آشکار او در نگارش آثارش به دفاع از حقانیت دین اسلام، با این مقدمه فهم پذیر است؛ از این رو، با در نظر داشتن روش متکلمان آن دوره یعنی استفاده از تاریخ- در کنار حدیث و استدلال عقلی- برای اثبات عقاید، پرسش اصلی پژوهش حاضر، نحوه بهره‎‍گیری کراجکی از گزارش‎‍های تاریخی برای دفاع از اسلام ‎‍است. نتیجه این پژوهش که با رویکرد معناکاوی و بهره‎‍گیری از مفهوم «انگاره» انجام شده است، نشان می‎‍دهد روش کراجکی در دفاع از حقانیت اسلام، پیوندزدن وقایع تاریخی مشهور با جنبه‎‍های اعجازی کتاب خدا (خبر از آینده) و زندگی پیامبر(ص) بوده ‎‍است؛ امری ‎‍که امکان وقوع معجزات را پذیرفتنی‎‍تر ‎‍کرده ‎و نفی انگاره‎‍های ایجادشده توسط مسیحیان در منطقه و ایجاد دو انگاره «ما هم مانند آنها هستیم» (با برجسته‎‍سازی اشتراک معجزات پیامبران) و «ما بهتر از آنها هستیم» (پیوند معجزات و پیشگویی‎‍ها با تاریخ به وقوع پیوسته) را به دنبال داشته ‎‍است. در این روش، پذیرش این معجزات یا انگاره‎‍ها، با پذیرش حقانیت پیامبر خدا(ص) و قرآن همراه بوده و درنهایت تثبیت عقیده حقانیت دین اسلام را سبب می‎‍شده ‎‍است.

نویسندگان

محمد محدثی

کارشناس ارشد تاریخ تشیع، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

لیلا نجفیان رضوی

استادیار، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمآقابزرگ تهرانی، محمدمحسن (۱۴۳۰ق)، طبقات اعلام الشیعه، بیروت: داراحیاء ...
  • (۱۴۰۸ق)، الذریعه الی تصانیف الشیعه، قم: اسماعیلیان ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی (۱۳۹۰ق)، لسان المیزان، بیروت: ...
  • ابن سعد زهری، محمد بن سعد (۱۴۱۰ق)، الطبقات الکبری، تحقیق ...
  • ابن شهرآشوب مازندرانی، محمد بن علی (۱۴۳۳ق)، معالم العلماء، تحقیق ...
  • ابن عماد حنبلی، عبدالحی‎‍بن احمد (۱۴۰۶ق)، شذرات الذهب فی اخبار ...
  • ابن قلانسی، حمزه بن اسد (۱۴۰۳ق)، تاریخ دمشق، تحقیق سهیل ...
  • ابن هشام، ابومحمد عبدالملک (بی‎‍تا)، السیره النبویه، تحقیق ابراهیم آبیاری، ...
  • امین، محسن (۱۴۰۳ق)، اعیان الشیعه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات ...
  • ایروانی، محمود، باقریان، فاطمه (۱۳۸۳)، شناخت اجتماعی (روان شناسی اجتماعی)، ...
  • بلاذری، احمد بن یحیی (۱۹۹۸)، فتوح البلدان، بیروت: دار و ...
  • بیهقی، ابوبکر احمد بن حسین (۱۳۶۱ش)، دلائل النبوه، ترجمه محمود ...
  • پاکتچی، احمد (۱۳۹۱)، «حوزه های کم شناخته و متقدم حدیث ...
  • توکلی بینا، میثم (۱۳۹۶ش)، «مفهوم و ادله آغازبندی جهان از ...
  • دادفر، سجاد، مهدی عزتی، حسین علی بیگی (بهار۱۴۰۰)، «بررسی منازعات ...
  • ده جستار در جنگ‎‍های صلیبی: پژوهشی از انجمن مطالعات جنگ‎‍های ...
  • ذهبی، محمد بن احمد (۱۴۰۵ق)، العبر فی خبر من غبر، ...
  • (۱۴۲۷ق)، سیر اعلام النبلاء، قاهره: دارالحدیث ...
  • زارع‎‍پور، محسن (۱۳۹۲ش)، «آراءکلامی ابوالفتح کراجکی»، پایان‎‍نامه کارشناسی‎‍ارشد به راهنمایی ...
  • ساسانی، فرهاد (۱۳۸۹)، معناکاوی به سوی نشانه‎‍شناسی اجتماعی، تهران: علم ...
  • سیروسی، راضیه، علی محمد ولوی (زمستان۱۳۹۷)، «اولین پنداره‎‍های عالمان مسیحی ...
  • صدر، حسن (۱۳۷۵ش)، تاسیس الشیعه، بی‎‍جا: اعلمی ...
  • صدر، سیدموسی (۱۳۸۱ش)، «قرآن و عهدین، نقاط همسو و غیرهمسو»، ...
  • صوری، ولیم (۱۹۹۱)، الحروب الصلیبیه، ترجمه حسن حبشی، قاهره: الهئیه ...
  • طریحی، فخرالدین (۱۳۶۲ش)، مجمع البحرین، تحقیق سید احمد حسینی، تهران: ...
  • طبری، محمد بن جریر (بی‎‍تا)، تاریخ امم و الملوک، تحقیق ...
  • عاملی، سعیدرضا، منصوره حجاری (۱۳۹۷)، «مطالعه انگاره‎‍های ذهنی تشکل‎‍های دانشجویی ...
  • قمی، عباس (۱۴۲۹ق)، الکنی و الالقاب؛ قم: دفتر انتشارت اسلامی ...
  • کاردینی، فرانکو (۱۳۹۳)، تاریخ روابط اسلام و اروپا (تاریخ سوء ...
  • کحاله، عمررضا (بی‎‍تا)، معجم المولفین، بیروت: مکتبه المثنی- داراحیاء التراث ...
  • کراجکی، محمدبن علی (بی‎‍تا)، کنزالفوائد، ترجمه محمدباقر کمره‎‍ای، تهران: فردوسی ...
  • (۱۴۰۵ق)، کنزالفوائد، تصحیح عبدالله نعمه، بیروت: دارالاضواء. ...
  • (۱۳۸۸ش)، معدن الجواهر و ریاضه الخواطر، ترجمه شیخ عباس قمی، ...
  • (۱۳۸۳ش)، التفضیل و خبر الغدیر، ترجمه احسان مقدس، تهران: نیلوبرگ ...
  • گیدنز، آنتونی (۱۳۷۸)، جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نی ...
  • لاپیدوس، آیراماروین (۱۳۷۶ش)، تاریخ جوامع اسلامی از آغاز تا قرن ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ق)، بحارالانوار، تحقیق سید ابراهیم میانجی، محمدباقر بهبودی، ...
  • محدث نوری، حسین بن محمدتقی (۱۴۰۸ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط ...
  • محدثی، محمد، نجفیان رضوی، لیلا، عزیزیان، مریم (۱۳۹۹ش)، «بررسی حیات ...
  • محدثی، محمد (۱۳۹۹ش)، «کاربست تاریخ در آثار ابوالفتح محمد بن ...
  • مقریزی، احمدبن علی (۱۴۱۶)، اتعاظ الحنفا باخبار الائمه الفاطمیین الخلفا، ...
  • ممقانی، عبدالله (بی‎‍تا)، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم: موسسه ...
  • منتجب‎‍الدین، علی بن بابویه رازی (۱۳۶۶ش)، الفهرست، تحقیق سید جلال ...
  • مولانا، حمید (۱۳۷۵)، «رسانه‎‍ها و انگاره‎‍سازی»، ترجمه غلامرضا تاجیک، رسانه، ...
  • مونس، حسین (۱۳۹۰ش)، اطلس تاریخ اسلام، ترجمه آذرتاش آذرنوش، تهران: ...
  • مهاجر، جعفر (بی‎‍تا)، الکراجکی، بی‎‍جا: موسسه تراث الشیعه ...
  • نجفیان رضوی، لیلا، محدثی، محمد «رساله خبر الغدیر: نسخه‎‍ای ناشناخته ...
  • واحدی نیشابوری، ابوالحسن علی (۱۳۶۲ش)، شان نزول آیات، بی‎‍جا: بنیاد ...
  • واقدی، محمدبن عمر (۱۴۰۹)، المغازی، تحقیق مارزدن جونز، بیروت: الاعلمی ...
  • یافعی، عبدالله بن اسعد (۱۴۱۷ق)، مراه الجنان و عبره الیقظان ...
  • یعقوبی، احمدبن ابی یعقوب (بی‎‍تا)، تاریخ یعقوبی، بیروت: دارصادر ...
  • نمایش کامل مراجع