قاآنی شیرازی در مکتب بازگشت در دوره قاجار

شعر دوره قاجار با آن­که پایبند به سنت­های ادبی است، چنان که معمول است همین پایبندی سبب خرده­گیری شده است. باید دانست در کنار همین دلبستگی­ها، خلاقیت هنری نیز در نزد شاعران این دوره نمود پیدا کرده است. قاآنی به عنوان یکی از شاعران صاحب سبک در مکتب بازگشت در ساختار جلوه­هایی از زیباشناسی را ارائه داده است که می­تواند به عنوان معیار­ی استوار از شاعری زمانه خود به شمار آید. شاعری که به «چگونگی» سرودن شعر بیش از «چرایی» آن توجه دارد و از این جهت نه تنها در میان معاصران خود متمایز بلکه در تاریخ ادبیات فارسی شایسته توجه درخور است. تصاویر شعری قاآنی هنگامی جنبه­ هنری خود را نشان می­دهند که در بافت زبانی ساختمند در نظر گرفته شوند. به عبارت دیگر تامل بر یک جنبه از عناصر ادبی شعر قاآنی باعث می­شود که شعر او شعری تکراری فرض شود در حالی که اگر تمام عناصر شعری در نظر گرفته شود ساختار یکدست کلام این شاعر توانا بهتر جلوه­گر می­شود.