«سماع» در مثنوی مولوی و اللمع سراج

مقوله«سماع» از بحث برانگیزترین مفاهیم حوزه عرفان و تصوف اسلامی است. این واژه فراتر از معنای قاموسی خود، در معنی اصطلاحی، جایگاه ویژه ای در پهنه معارف و تعالیم اسلامی و ایرانی یافته است. در مثنوی معنوی که حاصل جوشش های معرفتی حضرت مولاناست، این مهم به فراخور داستان های آن مورد توجه قرار گرفته است و نیمی از موارد کاربرد «سماع» در معنای اصطلاحی آن می باشد. از دیگر سو در کتاب ارزشمند اللمع، که یکی از منابع معتبر و متقدم تصوف اسلامی و تالیف ابونصر سراج طوسی«طاووس الفقراء» است، شاهد هستیم که مساله سماع در دو جای مجزا و در زمره یکی از قابل اعتناترین مسائل حوزه دین و عقیده مورد بحث قرار گرفته و حتی بخش دهم کتاب را نیز منحصرا به خود اختصاص داده است. در همین راستا، ما در این جستار، نحوه نگرش این دو اندیشمند بزرگ اسلامی و ایرانی را در دو عصر مختلف در باب مساله«سماع» بررسی کرده ایم.