مدل های پیشگیری از رفتارهای غیراخلاقی و تقویت رفتارهای مدنی سازمانی در محیط های کار

زمینه: این پژوهش با هدف بررسی دو مدل، یکی برای پیشگیری از رفتارهای غیر اخلاقی و دیگری برای تقویت رفتارهای مدنی- سازمانی در محیط های کار به مرحله اجرا درآمد. این دو دسته رفتار، از رفتارهای منفی و مثبت بسیار مهم برای محیط های کاری هستند. روش کار: جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان (زن و مرد) یک شرکت تولیدی در تابستان ۱۳۸۹ (به تعداد ۳۶۰ نفر) تشکیل دادند. از بین کارکنان این شرکت، از روی فهرست کارکنان، بر مبنای نمونه گیری طبقه ای، ۲۶۳ نفر به شیوه تصادفی انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش، شامل پرسشنامه رفتارهای غیر اخلاقی با ۲۳ سوال (آلفای کرونباخ برابر با ۹۷/۰)، پرسشنامه رفتارهای مدنی- سازمانی با ۹ سوال (آلفای کرونباخ برابر با ۹/۰)، پرسشنامه قرارداد روانی با ۶ سوال (آلفای کرونباخ برابر با ۸۷/۰)، پرسشنامه رضایت شغلی با ۳ سوال (آلفای کرونباخ برابر با ۸۸/۰) و پرسشنامه تعهد سازمانی با ۳ سوال (آلفای کرونباخ برابر با ۷۶/۰) بودند. داده های حاصل از پرسشنامه های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادله ساختاری مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از مدل سازی معادله ساختاری نشان داد، طی یک مجموعه روابط چند سطحی، ابتدا قرارداد روانی بر رضایت شغلی و تعهد سازمانی تاثیر می گذارد، سپس رضایت شغلی و تعهد سازمانی زمینه کاهش رفتارهای غیر اخلاقی و افزایش رفتارهای مدنی- سازمانی را فراهم می سازند. نتیجه گیری: برپایه یافته های این پژوهش، می توان گفت که پای بندی به اصول قرارداد روانی کارکنان را راضی تر و متعهدتر می سازد. پیامد این رضایت و تعهد بیشتر چیزی جز افزایش رفتارهای مدنی- سازمانی و کاهش رفتارهای غیر اخلاقی نخواهد بود.