شرافت علمی در نظام آموزش عالی: مقایسه تطبیقی دانشگاههای منتخب آمریکا، بریتانیا و ایران

زمینه:. بسیاری از دانشگاه های معتبر جهان برای جلوگیری از عدم صداقت علمی قوانینی را وضع کرده اند. با این وجود، در نظام آموزش عالی ایران هنوز قوانین جامعی برای جلوگیری از عدم صداقت علمی تدوین نشده است. پژوهش حاضر به مقایسه ی اهداف و مصادیق قوانین شرافت علمی دانشگاه های آمریکا، بریتانیا و ایران به منظور فراهم کردن زمینه ی لازم برای تدوین قوانین شرافت علمی نظام آموزش عالی ایران انجام گرفته است.   روش کار: پژوهش حاضر از نظر روش، توصیفی- تطبیقی است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل تمامی دانشگاه های آمریکا، بریتانیا و ایران بوده است. از هر کشور چهار دانشگاه با استفاده از نمونه گیری هدف دار به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های پژوهش بر اساس دو مولفه ی اصلی قوانین شرافت علمی (اهداف و مصادیق عدم صدافت علمی) مورد مقایسه قرار گرفت و تفاوت ها و تشابهات این مقوله ها در دانشگاه های مورد مطالعه مشخص شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از روش جرج بردی استفاده شده است.   یافته ها: نتایج نشان می دهد ترویج کمال دانشگاهی مهم ترین هدف وضع قوانین شرافت علمی می باشد. یافته ها همچنین نشان داد تقلب، دزدی ادبی، تبانی، جعل یا تحریف داده ها، واگذاری چندگانه و تسهیل در عدم صداقت علمی اصلی ترین مصادیق ذکر شده در قوانین شرافت علمی می باشند.   نتیجه گیری: اولین گام برای جلوگیری از عدم صداقت علمی و درونی کردن کمال و شرافت علمی در دانشگاه ها، تدوین قوانین و یا منشور شرافت علمی است. بنابراین دانشگاه های کشور لازم است قوانین و سیاست های مشخصی را برای نهادینه کردن کمال دانشگاهی و ارزش نهادن به آن و همچنین برای جلوگیری از رفتار عدم صداقت علمی تدوین کنند.