چگونگی و محدودیت استفاده از اینترنت جهت آموزش توسط دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر -۱۳۸۷

مقدمه بدون شک یکی از بزرگ ترین و مهم ترین تحولات فناوری عصر حاضر، پدیده شاه راه بزرگ اطلاعاتی است که آن را اینترنت می نامند(۱). امروزه جامعه دانشگاهی به طور گسترده متکی به اطلاعات است. با استفاده از شبکه جهانی اینترنت، دسترسی به سایت های علمی و پزشکی، دستیابی به انواع بانک های اطلاعاتی ملی و بین المللی و استفاده از تمام متن نشریه های داخلی و خارجی امکان پذیر شده است(۲). نظر به نقش مهمی که اینترنت در امر دستیابی به اطلاعات روزآمد و ارتباط موثر و سریع میان دانشمندان و صاحب نظران حوزه های مختلف علوم ایفا می کند، ضرورت شناخت بیشتر نسبت به توانایی های این شبکه و مشکلات کاربران در استفاده از این ابزار ضروری به نظر می رسد. طبق قانون مورز زمانی که مشکلات کسب اطلاعات بیش از مشکلاتی باشد که از عدم دسترسی به اطلاعات ناشی می شود، فرد ترجیح می دهد که از نظام بازیابی اطلاعات استفاده نکند(۳). بنابراین، برای استفاده کاربران از این شبکه لازم است مشکلات کاربران در استفاده از خدمات اینترنت شناسایی شود. از این رو تحقیق حاضر با هدف بررسی چگونگی استفاده از اینترنت در میان دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر انجام گردیده است. در یک مطالعه توصیفی- تحلیلی و از نوع مقطعی، ۳۸۶ نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر که در نیمسال دوم ۱۳۸۷ در این دانشگاه مشغول تحصیل بودند به روش تصادفی جهت شرکت در پژوهش انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه خود ایفا بود که روایی پرسشنامه با استفاده از نظر مصححان، و پایایی آن با انجام یک مطالعه پیلوت روی ۳۰ نفر از دانشجویان و با روش آلفا کرونباخ و ضریب ۷۸/۰ تا ۹۰/۰ برای پرسش های مختلف تایید شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-۱۳ و آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی مجذور کا و همبستگی اسپیرمن انجام شد. ۵/۹۳ درصد از واحدهای پژوهش از اینترنت استفاده می کردند. میزان آشنایی با اینترنت در ۵ سطح، عدم آشنایی، آشنایی ضعیف، متوسط، خوب و عالی به ترتیب، ۶/۲ درصد (۱۰نفر)، ۳/۱۶ درصد (۶۳ نفر)، ۱/۴۵ درصد (۱۷۴)، ۶/۳۱ درصد (۱۲۲ نفر) و ۴/۴ درصد (۱۷ نفر) بود. از ۱۰۰ درصد زمان استفاده از اینترنت ۷/۳۶ درصد جهت آموزش و دسترسی به مطالب مربوط به رشته تحصیلی،۴/۱۹ درصد سرگرمی، ۱/۱۷ درصد آگاهی از اخبار، ۵/۱۱ درصد استفاده از پست الکترونیک، ۴/۵ درصد چت و ۹/۹ درصد به سایر موارد اختصاص داده شده بود. بیشترین محدودیت جهت استفاده از اینترنت از نظر واحدهای پژوهش سرعت کم اینترنت(۴۹%)، پس از آن به ترتیب عدم آموزش (۵/۳۱%)، عدم دسترسی به رایانه (۱/۳۲%)، عدم دسترسی به سایت های مربوطه (۶/۲۶%) و هزینه بالای اینترنت (۱۸%) بود. با افزایش ترم تحصیلی میزان استفاده از اینترنت توسط دانشجویان افزایش می یابد (۰۰۱/۰>p). همچنین آمون مجذور کای نشان داد که استفاده از اینترنت در مقطع دکترای حرفه ای بیش از کاردانی و کارشناسی است، که از لحاظ آماری معنادار می باشد (۰۰۱/۰>p). بین دیگر متغیرهای جمعیت شناختی با میزان استفاده از اینترنت ارتباط آماری معنادار مشاهده نشد. نتیجه کلی اینکه اغلب دانشجویان با اینترنت آشنایی دارند و از آن استفاده می کنند اما معتقدند مشکلاتی وجود دارد که استفاده آنها از اینترنت را محدود یا غیرممکن می سازد. از جمله سرعت کم اینترنت، عدم آموزش، دشواری دسترسی به رایانه و اینترنت، در دسترس نبودن سایت های مورد لزوم، و بالا بودن هزینه. اقداماتی مانند تخصیص بودجه، سازمان دهی صحیح رایانه ها و شبکه اینترنتی، آموزش های اختصاصی و برگزاری کارگاه های جستجوی اینترنتی جهت دانشجویان و راهنمایی اساتید می تواند در استفاده بهینه از این شبکه گسترده جهانی موثر باشد.