تقابل های دوگانه در اشعار دفاع مقدس

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 56

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QPA-4-4_006

تاریخ نمایه سازی: 26 مرداد 1402

چکیده مقاله:

تقابل­های دوگانه از جمله عوامل زبانی است که با تاثیرگذاری در سطح نحوی و فکری یک اثر، ساختار آن را هنری­تر می­سازد و در بررسی­های معنا­شناختی و ساختاری از عناصر بنیادین دستیابی به ساختار، جهان فکر و اندیشه آثار ادبی است. بدین منظور در این پژوهش که با روش کتابخانه­ای و با هدف شناخت هر چه بهتر دنیای شعری شاعران دفاع مقدس انجام پذیرفته است، تلاش شده تا اشعار این دوره با رویکرد توصیفی – تحلیلی، براساس تقابل­های دوگانه بررسی گردد. بدین منظور۱۳۴۰ جفت واژه متقابل، همراه با بسامد آن­ها  در شعر سه تن از شاعران برجسته این دوره ( قیصرامین­پور، عبدالجبارکاکایی و علیرضا قزوه)  استخراج  و بر اساس انواع تقابل­­­ها طبقه­بندی گردید. بررسی و تحلیل داده­ها نشان داد که انواع تقابل­ها (مدرج، مکمل، دوسویه، جهتی ، متقاطر، خطی، واژگانی و ضمنی) در شعر این دوره یافت می­شود و تقابل­های مکمل و ضمنی بیشترین  بسامد را دارند. نتیجه دیگری که در بررسی این اشعار حاصل شد این است که در سطح محتوایی نیز مفاهیم و اندیشه­هایی در تقابل با یکدیگر قرارگرفته­اند و می­توان گفت کاربرد تقابل­ها  به فرایند معناسازی و برجسته­سازی مفاهیم مربوط به جنگ، دفاع مقدس و مسایل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی مدنظر شاعران کمک شایانی کرده­ و توانسته­است دغدغه­های ذهنی شاعران را از طریق برجسته­سازی منتقل کند. نکته قابل توجه دیگر در کاربرد تقابل­ها این است که در ساختار صورخیال اشعار نیز تاثیر بسزایی دارند و پایه بعضی صنایع ادبی مانند تلمیح، تشبیه، جناس، استعاره  و غیره  قرار گرفته­اند.

نویسندگان

زیبا اسماعیلی

استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.تهران، ایران.

معصومه خجسته

کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آسمان، محمد­جواد (۱۳۹۱). صبحتان بخیر مردم ( غزل های علیرضا ...
  • امین­پور، قیصر (۱۳۹۸). مجموعه کامل اشعار، تهران: مروارید، چاپ هفدهم ...
  • برتنس، هانس (۱۳۸۷). مبانی نظریه ادبی، ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ...
  • بیگ­زاده، خلیل؛ شاهرخی، فرنگیس (۱۳۹۷). «تحلیل تقابل واژگانی شعر رضوی ...
  • پارسی نژاد،کامران (۱۳۸۲). «ساختارگرایی و ساخت­شکنی»، مجله ادبیات داستانی، شماره ...
  • پالمر، فرانک رابرت (۱۳۶۶). نگاهی تازه به معنی­شناسی، ترجمه کوروش ...
  • چهری، طاهره و همکاران. (۱۳۹۲). «تحلیل تقابل­ها و تضادهای واژگانی ...
  • حیاتی، ز هرا (۱۳۸۸). «بررسی نشانه­شناختی عناصر متقابل در تصویرپردازی ...
  • سنگری، محمدرضا (۱۳۸۰). نقد و بررسی ادبیات منظوم دفاع مقدس، ...
  • صفوی ،کورش(۱۳۶۹). «نگاهی به تقابل معنایی»، نشریه دانشکده ادبیات وعلوم ...
  • صفوی ،کورش (۱۳۹۷). درآمدی بر معنی­شناسی، تهران: سوره مهر، چاپ ...
  • قزوه، علیرضا (۱۳۹۳الف). این همه یوسف، تهران: سوره مهر، چاپ ...
  • قزوه، علیرضا (۱۳۹۳ب). شبلی و آتش، تهران: سوره مهر، چاپ ...
  • قزوه، علیرضا (۱۳۹۳ پ). قطار اندیمشک، تهران: سوره مهر، چاپ ...
  • قزوه، علیرضا (۱۳۹۸). از نخلستان تا خیابان، تهران: سوره مهر، ...
  • کاکایی، عبدالجبار( ۱۳۶۹). آوازهای واپسین، تهران :نشر همراه، چاپ اول ...
  • کاکایی، عبدالجبار ( ۱۳۸۶). حق با صدای توست، تهران: تکا، ...
  • کاکایی، عبدالجبار (۱۳۸۸). فرصت نایاب، تهران: انجمن شاعران ایران، چاپ ...
  • کاکایی، عبدالجبار (۱۳۹۳). باران های بی­حاصل، تهران: نیماژکاکایی، عبدالجبار (۱۳۹۶). ...
  • نمایش کامل مراجع