کانی شناسی و ژئوشیمی تپه های ماسه ای جنوب سه قلعه شهرستان سرایان، استان خراسان جنوبی
محل انتشار: فصلنامه کواترنری ایران، دوره: 1، شماره: 4
سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 108
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_NQUA-1-4_003
تاریخ نمایه سازی: 27 مرداد 1402
چکیده مقاله:
یکی از نمودهای اصلی مناطق بیابانی آثار فرسایش بادی می باشد. تپههای ماسه ای از جمله اشکال شاخص این گونه مناطق محسوب میشوند. تاکنون مطالعات تفصیلی در مورد ژئوشیمی تپه های ماسهای و از جمله برخانویید در ایران صورت نگرفته است. از این رو در این پژوهش تعداد ۲۷ تپه ماسهای بادی در ۴ زون در محدودهای با مختصات ´۲۸ °۳۳ تا´۳۴ °۳۳ عرض شمالی و ´۲۱ °۵۸ تا ´۲۲ °۵۸ طول شرقی، در فاصله ۱۳ کیلومتری جنوب سه قلعه شهرستان سرایان در شرق ایران مورد نمونهبرداری و مطالعه قرارگرفته اند. بدین منظور، نخست ترکیب کانیشناسی تپههای ماسهای سرایان بررسی شده و سپس به منظور انجام مطالعات ژئوشیمیایی تعداد ۱۲ نمونه با استفاده از روش XRF مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. داده های حاصل از مطالعات ژئوشیمیایی اکسیدهای مختلف و ترسیم نمودارهای مربوطه نشان داد که یک منشا آذرین حد واسط تا فلسیک با میزان کوارتز متوسط و محیط تکتونیکی حاشیه فعال قارهای را برای تپههای ماسهای سرایان باید در نظر گرفت. شاخص هوازدگی شیمیایی (CIW) در تپههای ماسهای مورد مطالعه از ۸۱/۸۲ درصد تا ۹۶/۸۴ درصد در نوسان است که این مقدار بیانگر آب و هوای گرم و خشک میباشد. میزان اکسیدهای اصلی TiO۲، Fe۲O۳ و MgO میتواند نشانه فراوانی یا فقدان کانیهای سنگین باشد که با بررسی این اکسیدها شاهد کاهش این عناصر از غرب به شرق منطقه و در نتیجه شاهد کاهش کانیهای سنگین از غرب به شرق منطقه میباشیم. این موضوع با وجود باد شمال غرب که دارای قدرت فرسایندگی و جابجایی زیاد میباشد هم خوانی دارد.
کلیدواژه ها:
index of weathering ، active continental margin ، east of Iran ، origin of sediments. ، اندیس هوازدگی ، حاشیه فعال قاره ای ، شرق ایران ، منشا رسوبات