بررسی و تبیین مفهوم آزادی از دیدگاه جان استورات میل و جان لاک

در مقاله حاضر به بررسی تطبیقی آرا و نظرات دو تن از برجسته ترین فیلسوفان سیاسی، یعنی جان لاک و جان استوارت میلمی پردازیم. آزادی مهم ترین شاخص کرامت انسانی و جایگاه والای انسانی است. بسیاری از متفکران سیاسی بر این باورند که بهرهمندی از ارزش و هویتی به نام آزادی، بزرگترین شاخص کرامت و هویت انسان و عدم دسترسی به آزادی جانمایه اصلی هویتحیوانی انسان است. از دیدگاه لاک، آزادی یک انتخاب و یک حق است که در یک چارچوب اخلاقی تعریف شده توسط قانونطبیعی، می توان از آن بهره برد. لاک معتقد است تا آنجا که انسان قدرت فکر کردن یا فکر نکردن، بر اساس ترجیح یا هدایتخود را دارا است، تا آن حد، آزاد است. از طرف دیگر جان استوارت میل اذعان دارد که عدم آزادی به مثابه نبود عقل است و ازاین لحاظ میان آزادی و عقلانیت رابطه تنگاتنگی ترسیم می نماید و غیبت آزادی را به مثابه رهایی از عقل می داند.