بررسی کارایی فرایند کمپوست سازی در حذف باکتری های شاخص و پاتوژن از مواد زاید شهری در کارخانه کمپوست شهر اصفهان

مقدمه: برای تولید کمپوست مناسب، پایش میکروارگانیسم های شاخص و پاتوژن ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی باکتری های کلیفرم و سالمونلا  در کمپوست سازی از زایدات شهری و پس از استفاده ازکمپوست بر روی خاک، انجام شد. روش ها: نمونه برداری از ۵ قسمت شامل زباله خام، توده اولیه، مرحله فعال، خنک شدن و محصول مرحله فعال (ترموفیلیک)، خنک شدن و محصول (تثبیت)، در ماه های آذر، دی و بهمن ۱۳۹۰ به دفعات ۵ مرتبه انجام شد. پارامترهای  بررسی شده عبارتند از: دما، رطوبت، C/N و pH ، کلیفرم های کل و مدفوعی و سالمونلا . برای بررسی وضعیت کمپوست در خاک، ۵ کیلوگرم از کمپوست بر روی خاک پخش گردید و تا ۲۰ روز پس از استفاده، نمونهبرداری و آزمایشات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک در فواصل ۵ روز یکبار انجام شد. یافته ها: حداقل و حداکثر دما مربوط به زباله خام و مرحله ترموفیلیک با C° ۲۲ و C°۶۱ بود. میانگین کلیفرم های کل و مدفوعی از MPN/gDW۱۰۷×۷۱/۱ و ۱۰۷×۰۲/۱ در زباله خام به MPN/gDW ۱۰۳×۳/۲ و ۱۰۳×۱۸/۱ در محصول کمپوست کاهش یافت. میانگین سالمونلا  در زباله خام MPN/gDW ۴۱۵ بوده که مقدار آن به MPN/gDW۲۸ در کمپوست رسید. جمعیت کلیفرم های کل و مدفوعی پس از استفاده از کمپوست روند کاهشی داشته و پس از ۲۰ روز به حدود MPN/gDW ۱۵۰ و ۱۸ رسید. مقدار سالمونلا  نیز از MPN/gDW ۲۸ در کمپوست در طول ۵ تا ۱۰ روز به نزدیک صفر رسید. نتیجه گیری: این بررسی نشان داد مرحله ترموفیلیک بیشترین تاثیر را بر روی کاهش باکتری های کلیفرم و مرحله تثبیت بیشترین تاثیر را بر سالمونلا  دارد. اما با توجه به آلودگی کمپوست استفاده شده بر روی زمین به دلیل بالاتر بودن مقادیر کلیفرم مدفوعی و سالمونلا  نسبت به مقادیر استاندارد، بایستی برای کاربرد این کمپوست جهت محصولاتی که در تماس با زمین هستند فاصله زمانی مناسب بین استفاده از کمپوست و برداشت محصول در نظر گرفته شود. واژه های کلیدی: مواد زاید، کمپوستسازی، باکتریهای شاخص و پاتوژن