نقش اعتقادات بهداشتی در انجام رفتارهای پیشگیری کننده از بیماری قلبی- عروقی در افراد در معرض خطر

مقدمه: در حال حاضر بیماری های قلبی- عروقی بیشترین سهم مرگ و میر ناشی از بیماری های غیرواگیر زیر ۷۰ سال (۳۹ درصد) را در بر می گیرد. در ایران نیز سهم بیماری های قلبی- عروقی، ۴۵ درصد می باشد. بیماری های قلبی- عروقی بار عظیم بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی بر جامعه تحمیل می کند و زمانی بیمار را گرفتار می نماید که از لحاظ اجتماعی و اقتصادی بیشترین بهره وری را داراست. در ابتلا به این دسته از بیماری ها، عوامل خطر قابل تعدیل شامل سیگار کشیدن، افزایش فشار خون و ... و عوامل خطر غیر قابل تعدیل شامل سن بالا، سابقه خانوادگی و ... دخالت دارند. این مطالعه با هدف نقش اعتقادات بهداشتی در انجام رفتارهای پیشگیری کننده در افراد در معرض خطر بیماری قلبی- عروقی اجرا شد. روش ها: این مطالعه توصیفی تحلیلی روی ۱۰۰ نفر از افراد در معرض خطر بیماری قلبی- عروقی ۶۵-۳۰ ساله مراجعه کننده به کلینیک خاتم الانبیا یزد در سال ۱۳۹۰ انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه طراحی شده بر اساس سازه های مدل اعتقاد بهداشتی، سوال های آگاهی، رفتارهای پیشگیری کننده از بیماری قلبی- عروقی و متغیرهای دموگرافیک بود. داده ها با ا استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ۱۶  و آزمون های Mann-Whitney، Kruskal-Wallis و همبستگی Pearson تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: میانگین سنی افراد شرکت کننده در مطالعه ۶/۹ ± ۷/۴۳ بود. ۵۶ درصد از افراد مورد مطالعه زن، بیشتر خانه دار (۴۳ درصد)، متاهل (۹۳ درصد) و میزان تحصیلات اکثر آن ها زیر دیپلم (۳۷ درصد) بود. میانگین نمرات شدت درک شده ۴/۲ ± ۲۳، حساسیت درک شده ۶/۲ ± ۱۵، موانع درک شده ۴/۴ ± ۷/۲۰، منافع درک شده ۴۵/۳ ± ۰۵/۲۷، آگاهی ۸/۴ ± ۷/۲۲ و رفتار پیشگیری کننده از بیماری قلبی- عروقی ۷۱/۳ ± ۱۱/۱۸ بود. آزمون آماری همبستگی Pearson بین سازه های منافع درک شده، موانع درک شده، خودکارامدی و آگاهی با رفتار پیشگیری کننده همبستگی معنی دار در سطح ۰۵/۰ نشان داد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده مبنی بر عدم همبستگی بین حساسیت درک شده و شدت درک شده با رفتار پیشگیری کننده و وجود همبستگی بین منافع درک شده، موانع درک شده، خودکارامدی و آگاهی با رفتار بود. بنابراین لازم است که برنامه های آموزشی مناسب بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی و با تاکید بر سازه هایی تدوین گردد که تاثیر بیشتری بر رفتارهای پیشگیری کننده از بیماری قلبی- عروقی دارند. واژه های کلیدی: مدل اعتقاد بهداشتی، بیماری قلبی- عروقی، پیشگیری، افراد در معرض خطر