رابطه بدخیمی های خون و آنمی آپلاستیک و سولفورموستارد در مجروحان شیمیائی جنگ تحمیلی

بین سال های ۶۷-۱۳۶۲ حدود ۳۰۰۰ رزمنده از استان فارس با گازهای شیمیائی از جمله خردل گوگردی (گاز سولفور موستارد) مصدوم شدند و در سال های ۱۳۶۲ الی ۱۳۷۶ بدخیمی های خونی در بعضی از آنان مشاهده شد: ۷ نفر لوسمی غیر لنفوئید حاد ( ANLL ) ، ۶ نفر لوسمی لنفوئید حاد (ALL) ، ۲ نفر لوسمی میلوئید مزمن (CML) ، یک نفرلوسمی سلول های مژکدار Hairy cell leukemia) ( ، ۳ نفر لنفوم هوچکین (Hodgkin’s disease) ، ۴ نفر لنفوم غیر هوچکین ( NHL ) ، ۲ نفر لنفوم روده ای مدیترانه ای (IPSID ) و ۵ نفر آنمی آپلاستیک. در همان زمان با در نظر گرفتن تعداد جدید بیماری های فوق در جمعیت بزرگسال استان فارس که به ترتیب ۳۱ و ۱۹و ۸ و۳ و ۱۹ و ۴۱ و ۵ و ۹ به ازاء هر ۰۰۰/۱۰۰ نفر بوده است، ریسک نسبی (Relative risks ) این بیماری ها در مصدومین شیمیائی با خردل گوگرددار عبارت بود از: ۸ مورد لوسمی غیر لنفوئیدی حاد، ۱۱ مورد لوسمی لنفوئید حاد، ۸ مورد لوسمی میلوئید مزمن، ۱۱ مورد لوسمی سلول های مژکدار، ۵ مورد لنفوم هوچکین، ۳ مورد لنفوم غیر هوچکین، ۱۳ مورد لنفوم روده ای مدیترانه ای و ۱۹ مورد آنمی آپلاستیک می باشد. اگر چه در متون پزشکی به رابطه بین لوسمی لنفوئید حاد و خردل گوگردی اشاره ای نشده است اما یافته مهم این تحقیق آن است که خطر ابتلا به لوسمی لنفوئید حاد را در ۱۱ نفر از مصدومین شیمیایی ناشی از گاز خردل در مدت زمان کوتاهی پس از تماس (متوسط ۵ ماه) نشان داده است.