کاربرد مدل دو پارامتری لوجیت آشیانه ای در شناسایی منابع DIF در سوال های چندگزینه ای

مشخص کردن گزینه های انحرافی به عنوان منابع کنش افتراقی سوال(DIF) در سوال های چند ارزشی اهمیت بسزایی برای طراحان و تحلیل گران سوال دارد. هرچند DIF روش معمول بررسی تغییرناپذیری اندازه گیری است؛ این رویکرد به خصوص در سوال های چندگزینه ای با چالش ها و محدودیت هایی همراه است. هدف این مطالعه، ارزیابی رویکرد لوجیت آشیانه ای(NLM) در شناسایی سوال های حاوی کنش افتراقی گزینه های انحرافی (DDF) با استفاده از روش تحقیق آزمایشی (داده های شبیه سازی) و روش توصیفی-تحلیلی (داده های واقعی) بود. ۶ سوال، تحت شرایط مختلف دشواری و شیب، توزیع توانایی، وجود یا نبود کنش افتراقی و بزرگی DIF/DDF با نمونه ای به حجم ۲۰۰۰ و با ۵۰ تکرار شبیه سازی شد. همچنین، داده های فرم D آزمون ریاضی کنکور ۱۳۹۷ با نمونه ای تصادفی به حجم ۲۰۰۰ مرد و زن، نمونه واقعی را تشکیل می داد. بر اساس نتایج تحلیل داده های شبیه سازی: رویکرد لوجیت آشیانه ای به طور متوسط ۸۸ درصد سوال های DIF دار و ۹۷ درصد سوال های DDF دار تحت شرایط مختلف را آشکار نمود. نرخ خطای نوع اول در اغلب شرایط بسیار نزدیک به ارزش های مورد انتظار نظری بود هرچند در شرایط توزیع نابرابر، مقداری تورم خطا نشان داد. بر اساس یافته های شبیه سازی، نرخ تشخیص کنش افتراقی متاثر از پارامترهای سوال (دشواری و شیب) بود و با افزایش سطح DIF و یا DDF نرخ رد افزایش می یافت. مبتنی بر تحلیل داده های واقعی، ۲ سوال به طور هم زمان هردوی DIF (بزرگ و متوسط) و DDF (جزئی تا متوسط) را به نمایش گذاشت، درحالی که در رویکرد رقیب پاسخ اسمی، ۱۱ سوال به عنوان سوال با کنش افتراقی شناسایی شد؛ بنابراین همان طور که انتظار می رفت رویکردNLM مبتنی بر استراتژی «تقسیم بر گزینه های انحرافی» تعداد سوالهای کمتری را به عنوان DIF / DDF دار ردگیری نمود. رویکرد دومرحله ای مدل لوجیت آشیانه ای، ضمن تفکیک آزمون DDF از DIF، امکان ارزیابی روشن از اینکه آیا گزینه های انحرافی مسئول احتمالی DIF هستند را میسر می سازد. ازآنجاکه آزمون های سرنوشت ساز نقش ویژه ای در گزینش افراد دارند و تحلیل های DIF و DDF جایگاه ویژه ای در تعیین اعتبار و نامتغیر بودن اندازه گیری سوال های این آزمون ها دارند، پیشنهاد می شود جهت سرند کردن سوال های سودار تحلیل های جامع DIF / DDF مبتنی بر رویکردهای لوجیت آشیانه ای مورداستفاده قرار گیرد.