بررسی آزمایشگاهی آهنگ آبشستگی بستر در شرایط وقوع سیلاب

حجم رسوبات انتقالی در حین وقوع سیلاب، یکی از مسائل مهم در حوزه مهندسی رودخانه است. این حجم از رسوبات هرساله خسارت­های بی شماری بر سازه های هیدرولیکی احداث شده در مسیر رودخانه ها به وجود آورده است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر پارامتر غیرماندگاری هیدروگراف سیلاب بر میزان انتقال رسوبات بستر است. بدین منظور، با طراحی یک برد واسط بین کامپیوتر و مبدل پمپ، جریان غیرماندگار تولیدی درون کانال شیب پذیر به طول m ۱۵ ایجاد شد. ۲۰ حالت هیدروگراف با پارامتر غیرماندگاری متفاوت مورد آزمایش قرار گرفت و آهنگ آبشستگی در طی زمان هیدروگراف به دست آمد. نتایج بیانگر آن است که بیشینه آهنگ آبشستگی همواره نزدیک به اوج هیدروگراف سیلاب رخ می دهد و تاخیر زمانی بین آن ها به صورت مثبت می باشد. برای هیدروگراف با نقطه اوج یکسان و زمان پایه متفاوت، بیشینه آهنگ آبشستگی بار بستر در حالت پارامتر غیرماندگاری بیشتر اتفاق افتاده است. بیشینه آهنگ آبشستگی بستر با پارامتر غیرماندگاری رابطه مستقیم دارد و در در حالت کلی می توان گفت کاهش ۸۸ درصدی پارامتر غیرماندگاری جریان منجر به کاهش ۷۶ درصدی مقدار بیشینه آهنگ باربستر می گردد. همچنین، آهنگ آبشستگی در شاخه صعودی هیدروگراف بیشتر از شاخه نزولی بوده که با کاهش پارامتر غیرماندگاری، فاصله بین دو شاخه در نمودار هیسترزیس رسوب کاهش یافته است.