شکتی و اناهیتا: بررسی دو اسطوره مونث در اساطیر هند و ایران و انعکاس آن درآثار هنری

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 208

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISLART-20-49_005

تاریخ نمایه سازی: 29 مرداد 1402

چکیده مقاله:

پرستش الهیت مونث در اساطیر ایرانی و دین هندو از اهمیت بسیار برخوردار است. در راس همه خدابانوان هندو، شکتی قرار دارد که ذات اعلای الهی مونث است. در جریان تحولات جامعه هندوی هند به طورمعمول الهه پرستی کاملا جدا از عبادات خدایان مذکر نبوده است و خدابانوان بسیار از هر قسم در دین هندو حضور دارند. صورتی از دین هندویی خداپرستانه، پرستش خدابانو شکتی است که نقش بسیار مهمی در تفکر هندویی دارد. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی۔تحلیلی است و در آن بیشتر از متونی با محوریت شکتی استفاده شده است تا ماهیت و کارکرد این دو الهه را مورد بررسی دقیق قرار دهد. شکتی مادر کیهان است؛ او که قدرت الهی است خالق، حافظ و نابودکننده جهان است. در آیین شکتی زن مقامی عالی می یابد، زیرا زن تجسد الهه انگاشته می شود. مقام زن در مقابل مردان، و برابری طبقات در این کیش فقط در آداب دینی ظهور دارند. اهمیت نقش آناهیتا را در فرهنگ ایران می توان به تاثیرگذاری این نقش و حضور معنوی آن در اندیشه دینی مبتنی بر نگهبانی از آب که عنصر حیات است و باروری که تضمین حیات است و ماندگاری و حمایت از عنصر سلطنت مشاهده کرد. می توان گفت اناهیتا همان جایگاهی را در نزد مردم باستان ایران که شکتی در آیین هندو داشته است.اهداف پژوهش:بررسی مقام دو اسطوره مونث شکتی و اناهیتا در ادیان هندویی و ایران باستان.بررسی دو اسطوره شکتی و آناهیتا در آثار هنری.سوالات پژوهش:چه پیوستگی بین این دو خدابانوی شکتی و آناهیتا وجود دارد؟دو اسطوره شکتی و آناهیتا چه بازتابی در آثار هنری داشته اند؟

کلیدواژه ها:

شکتی ، شاکته ها (شکتی پرستان) ، اناهیتا ، خدابانوان ، مادر الهی

نویسندگان

مریم سادات آقا میری

دانشجوی دکتری گروه ادیان و عرفان، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

عبدالحسین لطیفی

استادیار گروه ادیان و عرفان، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

محمود رضا اسفندیار

دانشیار گروه ادیان و عرفان، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ارشاد، محمدرضا. (۱۳۸۶). گستره اسطوره. تهران: هرمس ...
  • پورداود، ابراهیم. (۱۳۴۷). اوستا (یشتها). تهران: انتشارات طهوری ...
  • حرم پناهی، ریحانه. (۱۳۸۱). «ایزدبانوان، اهوراییانی ماندگار»، کتاب ماه هنر، ...
  • داندامایف، م.آ. (۱۳۵۲). ایران در دوره نخستین پادشان هخامنشی. ترجمه ...
  • راداکریشنان، سروپالی (ویراستار). (۱۳۶۷). تاریخ فلسفه شرقی و غرب، ج ...
  • رسولی، آرزو. (۱۳۹۱). «اناهیتا در پارس (تحول مفاهیم، مناسک و ...
  • ستاری، رضا؛ خسروی، سوگل. (۱۳۹۲). «بررسی خویش کاری اناهیتا و ...
  • صدر نوری، بابک. (۱۳۹۱). «آبانگان یادمان ایزدبانوی اناهیتا». ماه نامه ...
  • کاظم زاده، پروین. (۱۳۹۲). «تحلیلی بر دلایل شکل گیری اعتقاد ...
  • گویری، سوزان. (۱۳۸۵). اناهیتا در اسطوره های ایرانی، تهران: ققنوس ...
  • معصومی، غلامرضا. (۱۳۸۷). مقدمه ای بر اساطیر و آیین های ...
  • Embree, Ainslie T. (۱۹۷۲). The Hindu Tradition, New York, Vintagebooks ...
  • Flood, G. (۲۰۰۳) The Blackwell Companion to Hinduism, USA, Uk, ...
  • Flood, G. (۲۰۰۰). An Introduction to Hinduism, Cambridge University Press, ...
  • Grimal, P. (۱۹۸۹). Larousse World Mythology, trans. into English by ...
  • Hopkins, Thomas J.. (۱۹۷۱). The Hindu Religious Tradition, Encino, California, ...
  • Jones, Constance A. & Jones D. Ryan, (۲۰۰۷). Encyclopaedia of ...
  • Klostermaier, Klaus K.. (۱۹۹۸). A Concise Encyclopaedia of Hinduism, Oxford, ...
  • Melton, J. (۲۰۰۲). Gordon & Martin Baumann, Religions of the ...
  • Renou, L. (۱۹۶۲). Hinduism, New York, George Braziller ...
  • Ricl, M. (۲۰۰۲). The cult of the Iranian goddess Anahita ...
  • نمایش کامل مراجع