تحلیل تطبیقی مفاهیم اسطوره ای نماد انگشتری و بررسی بازتاب آن در حکایتی از اقبال نامه نظامی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 126

فایل این مقاله در 40 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KVSHN-24-56_002

تاریخ نمایه سازی: 30 مرداد 1402

چکیده مقاله:

نمادپردازی، یکی از کاربردی­ترین شیوه­ ها برای انتقال و تداعی معانی است. از دیرباز تا کنون، هنرمندان و سخنوران به یاری همین ویژگی کاربردی نماد، جذابیت­ های بیشتری به آثار خود افزوده ­اند. حکیم نظامی گنجه ­ای (وفات ۶۱۴ ه .ق)، یکی از برجسته ­ترین منظومه­ سرایان زبان پارسی است که در مجموعه آثارش، بویژه پنج­ گنج، از زبان نمادین بهره برده است.  نمادپردازی نظامی، محصول آشنایی او با سنت ­های فکری، فلسفی، فرهنگی و عرفانی رایج در زمان خود بوده و از منابع مختلفی سرچشمه گرفته است.  ازجمله نمادهای به­کاررفته در آثار این شاعر بزرگ، نماد انگشتری است که در تمدن ­ها و فرهنگ­ های کهن، سابقه طولانی دارد. از نظرگاه تاریخی و باورهای باستانی، انگشتری مفهوم پادشاهی، الوهیت، جاودانگی و قدرت دارد. برهمین­ اساس، نتایج حاصل از پژوهش حاضر نمایانگر انطباق باورهای باستانی و اساطیری نماد انگشتری با همین نماد در حکایت انگشتری و شبان اقبال­ نامه نظامی است. انگشتری در این حکایت رمزی از قدرت برتر است و عناصر نمادین دیگر مانند چوپان، عصا و طلسم، همگی نماد انگشتری را تقویت می­ کنند.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محمد امین زاده گوهری

shahid bahonar of univercity of kerman

مهین دخت فرخ نیا

Shahid Bahonar University of Kerman

محمد صادق بصیری

shahid bahonar univercity of kerman

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف) کتاب ­هاقرآن کریم ...
  • آموزگار، ژاله (۱۳۸۶) زبان، فرهنگ و اسطوره (مجموعه مقالات)، تهران، ...
  • ابن بابویه، محمد ابن علی (۱۳۸۵)، ثواب الاعمال و عقاب ...
  • ابن عربی، محمدبن علی (۱۳۹۸)، فصوص الحکم، درآمد، برگردان متن، ...
  • براتی، محمدرضا (۱۳۸۹)، جادوی سخن: بررسی و تحلیل شخصیت بهرام ...
  • برومندسعید، جواد (۱۳۶۸)، انگشتری جمشید (بخش دوم حافظ و جام ...
  • بیرلین، ج. ف. (۱۴۰۱)، اسطوره­ های موازی، ترجمه عباس مخبر، ...
  • بیهقی، محمدابن حسین (۱۳۷۸)، تاریخ بیهقی با معنی واژه ها ...
  • پورداوود، ابراهیم (۱۳۹۴)، یشت­ها، تهران، اساطیر ...
  • تاجدینی، علی (۱۳۹۴)، فرهنگ نمادها و نشانه ­ها در اندیشه ...
  • تالکین، جی. آر. آر. (۱۳۹۰)، سیل ماریلیون، ترجمه رضا علیزاده، ...
  • جابز، گرترود (۱۳۹۷)، فرهنگ سمبل ها، اساطیر و فولکلور، ترجمه ...
  • چاووش اکبری، رحیم (۱۳۹۰)، هفت رمز نمادین فروهر، چاپ سوم، ...
  • حافظ، شمس الدین محمد (۱۳۸۸)، دیوان حافظ شیرازی، به کوشش ...
  • خالقی مطلق، جلال (۱۳۹۷)، گل رنج­های کهن (برگزیده مقالات درباره ...
  • داد، سیما (۱۳۸۷)، واژه­ نامه مفاهیم و اصطلاحات ادبی فارسی ...
  • دادور، ابوالقاسم و الناز حدیدی (۱۳۹۲)، مطالعه تطبیقی نقش و ...
  • دادور، ابوالقاسم و الهام منصوری (۱۳۹۰)، درآمدی بر اسطوره و ...
  • رستگارفسایی، منصور (۱۳۸۳)، پیکر گردانی در اساطیر، تهران، پژوهشگاه علوم ...
  • رضی، هاشم (۱۳۷۱)، آیین مهر (میترائیسم)، تهران، چشمه ...
  • زمردی، حمیرا (۱۳۸۵)، نقد تطبیقی ادیان واساطیر در شاهنامه فردوسی، ...
  • سرلو، خوان ادواردو (۱۳۹۲)، فرهنگ نمادها، ترجمه: مهرانگیز اوحدی، تهران، ...
  • سعدی، مصلح بن عبدالله (۱۳۷۸)، گلستان، با معنی و شرح ...
  • سنایی، مجدودبن آدم (۱۳۸۸)، دیوان حکیم ابوالمجدودبن آدم سنایی غزنوی، ...
  • شفرد، راونا و راپرت شفرد (۱۳۹۰)، ۱۰۰۰ نماد در هنر ...
  • شمیسا، سیروس (۱۳۸۷)، فرهنگ اشارات، تهران، میترا ...
  • شوالیه، ژان و آلن گربران (۱۳۸۸)، فرهنگ نمادها. ترجمه و ...
  • شی­یرا، ادوارد (۱۳۵۳)، الواح بابل، ترجمه علی­ اصغر حکمت، تهران، ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۶۶)، آیین شاهنشاهی ایران، تهران، دانشگاه تهران ...
  • عفیفی، رحیم (۱۳۸۲)، اساطیر و فرهنگ ایرانی، تهران، توس ...
  • الارجانی، فرامرز بن خداداد بن عبدالله الکاتب (۱۳۶۲)، سمک عیار، ...
  • قمی، عباس (۱۳۴۵)، کلیات مفاتیح­الجنان، تهران، علمی ...
  • کخ، هاید ماری (۱۳۸۳)، از زبان داریوش، ترجمه پرویز رجبی، ...
  • کریستن­سن، آرتور (۱۳۴۵)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه غلامرضا رشید ...
  • (۱۳۸۶)، نمونه­ های نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ ...
  • کمبل، جوزف (۱۳۷۷)، قدرت اسطوره، ترجمه عباس مخبر، تهران، مرکز ...
  • کوپر، جی. سی (۱۳۷۹)، فرهنگ نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، ...
  • (۱۳۹۸)، فرهنگ نمادهای آیینی، ترجمه رقیه بهزادی، تهران، نشر علمی ...
  • کنر، ت. ا. (۱۳۹۸)، نمادها و نشانه ­ها جستاری در ...
  • گردیزی، ابوسعید عبدالله ابن ضحاک ابن محمود (۱۳۶۳)، تاریخ گردیزی، ...
  • معصومی، غلامرضا (۱۳۹۱)، دایره المعارف اساطیر و آیین های باستانی ...
  • معین، محمد (۱۳۸۶)، فرهنگ فارسی معین، تهران، نامن ...
  • منوچهری، احمدبن قوص (۱۳۹۴)، دیوان منوچهری دامغانی، با حواشی و ...
  • میتفورد، میراندابوروس (۱۳۹۴)، دایره­المعارف مصور نمادها و نشانه­ ها، ترجمه ...
  • میرصادقی، جمال (۱۳۹۰)، عناصر داستان، چاپ هفتم، تهران، سخن ...
  • نامورمطلق، بهمن و منیژه کنگرانی (۱۳۹۴)، فرهنگ مصور نمادهای ایرانی، ...
  • نظامی، الیاس­بن یوسف (۱۳۹۸)، اقبال نامه با تصحیح و حواشی ...
  • (۱۳۹۳)، شرفنامه با تصحیح و حواشی حسن دستگردی، به کوشش ...
  • (۱۳۹۸)، خسرو و شیرین با تصحیح و حواشی حسن دستگردی، ...
  • (۱۳۹۸). مخزن الاسرار با تصحیح و حواشی حسن دستگردی، به ...
  • (۱۳۹۹)، لیلی و مجنون با تصحیح و حواشی حسن دستگردی، ...
  • نورآقایی، آرش (۱۳۹۷)، عدد، نماد، اسطوره، چاپ چهارم، تهران، افکار ...
  • وارنر، رکس (۱۳۹۲)، دانشنامه اساطیر جهان، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل­پور، تهران، ...
  • ویلکینسون ، فیلیپ (۱۳۹۸)، دایره المعارف مصور اسطوره ها و ...
  • هارت، جرج (۱۳۹۸)، اسطوره های مصری، ترجمه عباس مخبر، چاپ ...
  • هال، جیمز (۱۳۹۷)، فرهنگ نگاره­ای نمادها در هنر شرق و ...
  • یاحقی، محمدجعفر (۱۳۹۸)، فرهنگ اساطیر و داستان­واره­ ها در ادبیات ...
  • یونگ، کارل گوستاو (۱۳۷۷)، انسان و سمبول­هایش، ترجمه محمود سلطانیه. ...
  • ب) مقالاتفرشبافیان صافی، احمد (۱۳۸۹)، «مطابقه و موازنه حکایت (انگشتری ...
  • قهرمانی، فاطمه (۱۳۹۶)، «نمادشناسی ابزار در شاهنامه فردوسی»، زیبایی شناسی ...
  • کاویانی پویا، حمید و امیره امیری زرند (۱۳۹۷)، «عصا و ...
  • نوروز، مهدی (۱۳۸۶)، «برخی از رمزگشایی­ های نظامی گنجه­ای در ...
  • یارمحمدی، وحدت (۱۳۸۷)، «نماد حلقه بالدار در تمدن های باستانی، ...
  • ج) مقالات همایشساری اصلانی، شهرام (۱۳۹۹)، «نمادگرایی در اسکندرنامه نظامی ...
  • معدنی، ایمان و شرمینه نعمتی­ مود (۱۳۹۳)، «بررسی انواع نقش ...
  • د) لاتینGardner, L. (۲۰۰۱). Realm of the ring lord: The ...
  • McDonald, J. A. (۲۰۱۸). Influences of Egyptian Lotus Symbolism and ...
  • نمایش کامل مراجع