بررسی اصالت و قدمت برخی روایات مربوط به رستم

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 92

فایل این مقاله در 27 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KVSHN-22-49_001

تاریخ نمایه سازی: 30 مرداد 1402

چکیده مقاله:

یکی از بن مایه های سازنده حماسه ها، اسطوره ها هستند. در روایت های حماسی، نشانه هایی از اساطیر و الگوهای اساطیری دیده می شود. بعضی از شخصیت ها، روایت ها، مکان ها و دیگر عناصر ممکن است ریشه در اساطیر داشته باشند. یکی از شخصیت هایی که درباره اساطیری یا غیراساطیری بودن او و روایت های مربوط به او، بسیار سخن گفته شده، رستم است. روایت ها و داستان هایی که درباره رستم در حماسه های ایران وجود دارد، درباره بعضی پهلوانان دیگر نیز آمده است؛ مانند نوع زاده ­شدن رستم، آوردن پادشاه از سرزمینی بیگانه یا شیوه مرگ او. در این روایت های مشابه روایت های رستم، بن مایه هایی دیده می شود که نشان­ می دهد نسبت به داستان های رستم اصیل تر یا کهن تر است.در این مقاله، با بررسی چند گونه از این روایت ها، نشان داده شده که داستان های دیگر نسبت به داستان های مربوط به رستم از بن مایه های اساطیری قدیم تر یا ابتدایی پیروی می کنند و بن­مایه مربوط، در روایت های مربوط به رستم یا دیده نمی شود، یا رنگ باخته است یا شکلی جدیدتر و منطقی تر دارد و بنابراین، روایت های دیگر، نسبت به روایت های رستم اصیل تر یا حداقل کهن تر هستند و روایت های مربوط به رستم باید روایت هایی جدیدتر یا به دلیل تبدیل او به پهلوان اول حماسه ملی، بر اساس دیگر روایت ها ساخته شده باشد.

کلیدواژه ها:

شاهنامه ، رستم ، قدمت و اصالت روایت حماسی ، الگوی اساطیری ، الگوی حماسی

نویسندگان

علی فرزانه قصرالدشتی

دانشجوی دکتری بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

محمود رضایی دشت ارژنه

دانشیار بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف) کتاب­ها آموزگار، ژاله (۱۳۹۱)، تاریخ اساطیری ایران، تهران، سمت ...
  • اسماعیل پور، ابوالقاسم (۱۳۸۷)، اسطوره، بیان نمادین، تهران، سروش ...
  • اوستا (۱۳۸۵)، گزارش جلیل دوستخواه، تهران، مروارید ...
  • ایونس، ورونیکا (۱۳۸۱)، شناخت اساطیر هند، ترجمه باجلان فرخی، تهران، ...
  • _________ (۱۳۸۵)، شناخت اساطیر مصر، ترجمه باجلان فرخی، تهران، اساطیر ...
  • بهار، مهرداد (۱۳۷۴)، جستاری چند در فرهنگ ایران، تهران، فکر ...
  • _________ (۱۳۸۷)، از اسطوره تا تاریخ، تهران، چشمه ...
  • _________ (۱۳۹۱)، پژوهشی در اساطیر ایران، تهران، آگه ...
  • ثعالبی، ابومنصور (۱۳۸۴)، شاهنامه، تهران، اساطیر ...
  • خالقی مطلق، جلال (۱۳۷۲)، گل رنج­های کهن، تهران، ثالث ...
  • _________ (۱۳۸۱)، سخن­های دیرینه، تهران، افکار ...
  • _________ (۱۳۸۶)، حماسه، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی ...
  • _________ (۱۳۹۰)، فردوسی و شاهنامه سرایی، «رستم»، تهران، فرهنگستان زبان ...
  • دینوری، ابوحنیفه (۱۳۸۳)، اخبارالطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نی ...
  • ذکرگو، امیرحسین (۱۳۷۷)، اسرار اساطیر هند، تهران، فکر روز ...
  • رزنبرگ، دنا (۱۳۸۹)، اسطوره ایزیس و ازیریس، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل ...
  • روایت پهلوی (۱۳۶۷)، ترجمه مهشید میرفخرایی، تهران، موسسه مطالعات و ...
  • زنجانی، محمود (۱۳۷۲)، فرهنگ جامع شاهنامه، تهران، عطایی ...
  • سرکاراتی، بهمن (۱۳۹۳)، سایه های شکار شده، تهران، طهوری ...
  • سیگال، رابرت (۱۳۹۰)، اسطوره، ترجمه احمدرضا تقاء، تهران، ماهی ...
  • صفا، ذبیح الله (۱۳۸۴)، حماسه سرایی در ایران، تهران، امیرکبیر ...
  • طبری، محمد (۱۳۷۵)، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر ...
  • غفوری، رضا (۱۳۹۴)، هفت منظومه حماسی، تهران، میراث مکتوب ...
  • فردوسی، ابوالقاسم (۱۳۶۶)، شاهنامه، دفتر اول، (۱۳۶۹ ، دفتر دوم، ...
  • قریب، بدرالزمان (۱۳۸۶)، مطالعات سعدی، به کوشش محمد شکری فومشی، ...
  • قلی زاده، خسرو (۱۳۹۲)، فرهنگ اساطیر ایران، تهران، پارسه ...
  • کتاب مقدس (بی تا)، ترجمه ویلیام گلن و میرزامحمد جعفر ...
  • کوپ، لارنس (۱۳۹۰)، اسطوره، تهران، علمی و فرهنگی ...
  • کویاجی، جهانگیر (۱۳۸۸)، بنیادهای اسطوره و حماسه ایران، تهران، آگه ...
  • مستوفی، حمدالله (۱۳۶۴)، تاریخ گزیده، تهران، امیرکبیر ...
  • نولدکه، تئودور (۲۵۳۷)، حماسه ملی ایران، ترجمه بزرگ علوی، تهران، ...
  • هومر، (۱۳۹۰) ایلیاد، ترجمه سعید نفیسی، تهران، دنیای کتاب ...
  • هینلز، جان راسل (۱۳۸۵)، شناخت اساطیر ایران، ترجمه باجلان فرخی، ...
  • یسنا، (۱۳۸۷) ترجمه ابراهیم پورداوود، تهران، اساطیر ...
  • ب) مقاله­هاآیدنلو، سجاد (۱۳۸۴)، «فرضیه ای درباره مادر سیاوش»، نامه ...
  • _________ (۱۳۸۸)، «هفت خان پهلوان»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم ...
  • احمدی، جمال (۱۳۸۴)، «در شناخت اسطوره اکوان دیو»، کاوش نامه، ...
  • امیدسالار، محمود (۱۳۶۱)، «راز رویین تنی اسفندیار»، ایران نامه، سال ...
  • باقری حسن کیاده، معصومه (۱۳۸۸)، «اکوان دیو و وای، اسطوره ...
  • بالازاده، امیرکاووس (۱۳۸۷)، «شاهنامه و اسطوره برادرکشی»، فصلنامه هنر، شماره ...
  • حمیدیان، سعید (۱۳۷۰)، «داستان رستم و سهراب، برگرفته از الگوی ...
  • راشد محصل، محمدتقی (۱۳۸۸)، «پایان کار رستم درشاهنامه»، فصلنامه پاژ، ...
  • جابه جایی و دگرگونی اسطوره رستم در شاهنامه [مقاله ژورنالی]
  • _________ (۱۳۹۱)، «نقد و بررسی داستان فرود سیاوش بر اساس ...
  • رویانی، وحید (۱۳۹۴)، «پزشک پلنگان و شیران منم»، متن شناسی ...
  • سرکاراتی، بهمن (۱۳۵۵)، «رستم، یک شخصیت تاریخی یا اسطوره ای؟»، ...
  • بازتاب اسطوره آفرینش آیین زروانی در داستان اکوان دیو [مقاله ژورنالی]
  • مالمیر، تیمور و فردین حسین پناهی (۱۳۹۱)، «اسطوره اژدها کشی ...
  • مختاریان، بهاره (۱۳۸۳)، «اکوان دیو، اکومن یا اکوای دیو»، ایران ...
  • _________ (۱۳۸۶)، «تهمینه کیست؟»، نامه فرهنگستان، دوره نهم، شماره سوم، ...
  • نحوی، اکبر و عظیم جباره (۱۳۹۰)، «تحقیقات ایران­شناسی: شفره رستم ...
  • نصراصفهانی، محمدرضا و علی صادقی (۱۳۹۱)، «دگردیسی ایندرا به رستم»، ...
  • یارشاطر، احسان (۱۳۳۰)، «ایندرا»، مجله یغما، سال چهارم، شماره دهم، ...
  • نمایش کامل مراجع