بررسی روایت نقالان از داستان رستم و اسفندیار

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 86

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KVSHN-21-44_008

تاریخ نمایه سازی: 30 مرداد 1402

چکیده مقاله:

طومارهای نقالی یکی از اجزای مهم ادبیات داستانی عامه هستند. طومار متن مکتوبی است که به دست نقالان استاد تدوین می شده و خود و نیز شاگردانشان براساس آن «داستان می زده اند». از لحاظ محتوا و مضمون، طومار شامل اجزای زیر بوده است: داستان های شاهنامه (معمولا از آغاز تا پایان داستان بهمن)؛ بخش هایی از منظومه های پهلوانی (ادامه شاهنامه مانند گرشاسپ نامه، سام نامه، بهمن نامه، برزونامه، بانوگشسپ نامه، فرامرزنامه و جز این ها)؛ برخی روایت های شفاهی اصیل از داستان های حماسی و پهلوانی که از دیرباز در کنار روایت های مکتوب میان مردم رایج بوده و به دست پیشینیان مکتوب نشده است و سرانجام داستان هایی که برساخته برخی مولفان خوش ذوق طومارها یا اسلاف آنها بوده است. در این مقاله، ضمن مروری کوتاه بر پیشینه هنر نقالی، به بررسی داستان رستم و اسفندیار از منظر نقالان و راویان پرداخته و وجوه اختلاف و اشتراک آن را برشمرده­ایم. در روایت­های نقالان، برداشت­های شخصی و یا جمعی برآمده از آرزوها و آرمان­ها نمود می­یابد و به هسته اصلی داستان گره می­خورد. در نتیجه این گره­خوردگی، نقالان شاهنامه آنچه هست را به آنچه که باید باشد و یا آرزو می­کنند که باشد مبدل می­سازند و بر پیکره اصلی داستان می­افزایند.

نویسندگان

رضا اشرف زاده

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

بهمن دمشقی خیابانی

زبان و ادبیات فارسی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف)کتاب­ها:آبادی باویل، محمد(۱۳۵۰)، آیین ها در شاهنامه فردوسی، تبریز، دانشگاه ...
  • آیدنلو، سجاد(۱۳۹۵)، شاهنامه(شاخ سرو سایه فکن)، چاپ دوم، تهران، انتشارات ...
  • ابن ندیم، محمد بن اسحاق(۱۳۸۱)، الفهرست، ترجمه محمدرضا تجدد، تهران، ...
  • اسلامی ندوشن، محمدعلی(۱۳۷۲)، داستان داستان ها(رستم و اسفندیار در شاهنامه)، ...
  • افشاری، مهران و مهدی مداینی(۱۳۷۷)، هفت لشکر(طومار جامع نقالان)، از ...
  • امیدسالار، محمود(۱۳۸۱)، «راز رویین تنی اسفندیار»، جستارهای شاهنامه شناسی و ...
  • (۱۳۸۹)، «علامه قزوینی، شاهنامه و اشاعه داستان های حماسی در ...
  • امیر معزی(۱۳۸۵)، کلیات دیوان، تصحیح محمدرضا قنبری، تهران، نشر زوار ...
  • انجوی شیرازی، قاسم(۱۳۶۹)، فردوسی نامه، چاپ سوم، تهران، انتشارات علمی ...
  • انوری، اوحدالدین(۱۳۳۷)، دیوان، به کوشش محمدتقی مدرس رضوی، تهران، بنگاه ...
  • بلوکباشی، علی(۱۳۷۵)، قهوه خانه های ایران، تهران، دفتر نشر پژوهش ...
  • بویس، مری(۱۳۶۹)، گوسان پارتی و سنت نوازندگی در ایران، بررسی ...
  • بیضایی، بهرام(۱۳۹۲)، نمایش در ایران، چاپ نهم، تهران، انتشارات روشنگران ...
  • بیگ زاده و دیگران(۱۳۹۳)، جستاری در علت تراشی بر وقایع ...
  • تجارب الامم فی اخبار ملوک العرب و العجم(۱۳۷۳)، تصحیح دکتر ...
  • حمیدیان، سعید(۱۳۷۲)، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، تهران، نشر ...
  • خالقی مطلق، جلال(۱۳۸۶)، حماسه، تهران، مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی ...
  • دوستخواه، جلیل(۱۳۸۰)، حماسه ایرانی یادمانی از فراسوی هزاره ها، تهران، ...
  • رامپوری، غیاث الدین محمد بن جلال الدین(۱۳۶۳)، غیاث الغات، به ...
  • رستم نامه(داستان منظوم مسلمان شدن رستم به دست امام علی(ع))(۱۳۸۷)، ...
  • شمیسا، سیروس(۱۳۷۶)، طرح اصلی داستان رستم و اسفندیار(همراه با مباحثی ...
  • شیرزاده آهو دشتی، عباس(۱۳۸۸)، گوسان پارسی(مجموعه سخنرانی های کنگره)، تهران، ...
  • طومار کهن شاهنامه(۱۳۷۴)، به کوشش جمشید صداقت نژاد، تهران، انتشارات ...
  • طومار نقالی در شاهنامه(۱۳۹۱)، به کوشش سجاد آیدنلو، تهران، انتشارات ...
  • ظاهری عبدوند، آمنه(۱۳۷۶)، اسفندیار و رویین تنی، اهواز، مهزیار ...
  • عناصری، جابر(۱۳۸۷)، «داستان یل اسفندیار در طومار نقالان»، شناخت اساطیر ...
  • فرخی سیستانی(۱۳۷۸)، دیوان فرخی، چاپ پنجم، به کوشش محمد دبیرسیاقی، ...
  • فردوسی، ابوالقاسم(۱۳۸۱)، شاهنامه، تصحیح جلال خالقی مطلق، مرکز دایره المعارف ...
  • ______________(۱۳۷۹)، شاهنامه همراه با خمسه نظامی، تهران، مرکز دایره المعارف ...
  • قزوینی رازی، عبدالجلیل(۱۳۵۸)، نقض معروف به بعض مثالب النواصب فی ...
  • کزازی، میرجلال الدین(۱۳۸۰)، «ستیز ناسازها در رستم و اسفندیار»، از ...
  • مجمل التواریخ و القصص(۱۳۸۳)، تصحیح ملک الشعرای بهار، تهران، انتشارات ...
  • محجوب، محمدجعفر(۱۳۸۷)، «تحول نقالی و قصه خوانی، تربیت قصه خوانان ...
  • مشکین نامه(طومار نقالی حسین بابا مشکین)(۱۳۸۶)، چاپ دوم، به اهتمام ...
  • مولانا، جلال الدین محمد بلخی(۱۳۷۸)، کلیات شمس، تصحیح بدیع الزمان ...
  • مولانا، جلال الدین محمد بلخی(۱۳۸۱)، مثنوی معنوی، تصحیح، مقدمه و ...
  • مینوی، مجتبی(۱۳۸۶)، فردوسی و شعر او، چاپ چهارم، تهران، نشر ...
  • نجم، سهیلا(۱۳۹۰)، هنر نقالی در ایران، تهران، انتشارات فرهنگستان هنر ...
  • نصرآبادی، محمدطاهر (۱۳۷۸)، تذکره نصرآبادی، تصحیح محسن ناجی نصرآبادی، تهران، ...
  • ب)مقالات:آیدنلو، سجاد(۱۳۷۹)، «روایتی دیگر از رویین تنی اسفندیار»، هستی، دوره۲، ...
  • (۱۳۸۸)، «مقدمه ای بر نقالی در ایران»، پژوهشنامه زبان و ...
  • پناهی، نعمت الله(۱۳۹۵)، «روایت نقالان از داستان رستم و سهراب»، ...
  • جعفری قنواتی، محمد (۱۳۹۶)، «داستان های پهلوانی ایرانیان در زنجیره ...
  • خطیبی، ابوالفضل(۱۳۷۶)، «روایتی دیگر از داستان رستم و اسفندیار»، نامه ...
  • دوستخواه، جلیل(۱۳۹۰)، «سرچشمه ها و پشتوانه های شاهنامه فردوسی و ...
  • راشد محصل، محمدرضا(۱۳۹۱)، «سنت قصه پردازی و نقش گوسان ها ...
  • فاتحی، اقدس و همکاران(۱۳۹۱)، «مقایسه رویین تنی و چشم­آسیب پذیری ...
  • عناصری، جابر(۱۳۶۳)، «سیری در ادبیات نمایشی ایران باستان، اندوه کتایون ...
  • کیخسرو دارا، کیکاووس(۱۳۸۴)، مولود زرتشت، به اهتمام دکتر رحیم رضازاده ...
  • نمایش کامل مراجع