تحلیل ساخت و معنا در مصباح الهدایه و نسبت آن با گفتمان عرفانی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 79

فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KVSHN-19-36_007

تاریخ نمایه سازی: 30 مرداد 1402

چکیده مقاله:

سخن­کاوی و تحلیل گفتمان به تجزیه و تحلیل پیوندهای درونی متن که ساختار آن را تشکیل می­دهد، می­پردازد. در درک این پیوندهای درونی، تحلیل ساختار و هماهنگی معنایی اجزا و عناصر متن ضروری است؛ زیرا منجر به خوانش عمیق اثر ادبی می­شود. برای رسیدن به این هدف نگارندگان به بررسی ساخت متنی مصباح­الهدایه که از جمله متن های ادبی گفتمان­مدار برجسته قرن هشتم ه.ق و نثر آن آراسته به گفتمان عرفانی است، در دو مقوله ساخت مبتدا- خبری و انسجام پرداخته­اند. در مبحث ساخت مبتدا- خبری نشان داده­اند که ساختار به کارگیری اطلاعات در این کتاب دارای انعطاف­پذیری زیادی نیست؛ اما فضای حاکم بر آن فضای حرکت و سلوک است. پیام اصلی نویسنده کتاب نیز این است که دینداری–یعنی همان اصل اساسی- ای که برای سلامت جامعه قرن هشتم -که دچار انحطاط اخلاقی و فساد شده و از دین فاصله گرفته- از ضروریات است. در مبحث انسجام نیز به بررسی متن در سه بخش دستوری، واژگانی و پیوندی پرداخته شده؛ در بخش دستوری کارکردهای انسجام عبارتند از ارجاع، جانشینی و حذف که کاربرد فراون آن در متن باعث جلوگیری از ملالت و دلزدگی در خواننده و همچنین ترغیب وی برای خواندن متن شده است. در بخش انسجام واژگانی نیز تکرار و هم آیی که نقش مهمی در القای معانی، زیبایی­آفرینی، تاثیرپذیری بیشتر و همچنین یکپارچگی معنای متن و زنجیره انسجامی آن دارند، تبیین گشته­اند. در مبحث عناصر پیوندی ادوات پیوندی بین جملات متن در عوامل ربط افزایشی، سببی، تقابلی و زمانی تشریح شده است و در نهایت  این نتایج به دست آمده که بسامد مولفه­های افزایشی و سببی بیشتر از سایر عوامل پیوندی کاربرد دارد که این خود می­تواند به دلیل تاثیرپذیری از موضوع مورد بحث و همچنین اقناع مخاطبان باشد. روش کار در این مقاله دستور کار مایکل هالیدی و رقیه حسن است.

کلیدواژه ها:

گفتمان عرفانی ، ساخت و معنا ، متون ادبی ، مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه ، انسجام دستوری

نویسندگان

عبدالمجید محققی

عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج

فاطمه حیات داودی

دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یاسوج

میترا اکبرزاده

دانش آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد واحد بوشهر/ مدرس دانشگاه آزاد بوشهرواحد سما

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • البرزی، پرویز(۱۳۸۶)، مبانی زبان شناسی متن، تهران، انتشارات امیرکبیر ...
  • پاینده، حسین(۱۳۸۲)، گفتمان نقد، تهران، نشر روزنگار ...
  • ترزا و دیگران(۱۳۸۹)، درباره تجربه دینی، ترجمه مالک حسینی، تهران، ...
  • زرین­کوب، عبدالحسین(۱۳۸۹)، ارزش میراث صوفیه، تهران، انتشارات امیرکبیر ...
  • صاحب اختیاری، بهروز(۱۳۷۵)، عبید زاکانی؛ لطیفه پرداز و طنزآور بزرگ ...
  • غلامرضایی، محمد(۱۳۸۸)، سبک­شناسی نثرهای صوفیانه، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی ...
  • فرای، نورتروپ(۱۳۷۹)، رمز کل؛ کتاب مقدس و ادبیات، ترجمه صالح ...
  • فرج، حسام احمد(۲۰۰۷م)، نظریه علم النص، قاهره، مکتبه الآداب ...
  • فرکلاف، نورمن(۱۳۷۹)، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه فاطمه شایسته پیران و ...
  • کاشانی، عزالدین محمود(۱۳۸۷)، مصباح­الهدایه و مفتاح­الکفایه، مقدمه، تصحیح و توضیحات ...
  • لطفی پورساعدی، کاظم(۱۳۷۱)، درآمدی بر اصول و روش ترجمه، تهران، ...
  • محمد، عزه شبل(۲۰۰۷م)، علم لغه النص، قاهره، مکتبه الآداب ...
  • مورنو، آنتونیو(۱۳۸۸)، یونگ، خدایان و انسان مدرن، ترجمه داریوش مهرجویی، ...
  • مولوی، جلال­الدین محمد(۱۳۷۳)، مثنوی معنوی، تصحیح نیکلسون، تهران، انتشارات امیرکبیر ...
  • میلز، سارا(۱۳۸۲)، گفتمان، ترجمه فتاح محمدی، زنجان، نشر هزاره سوم ...
  • مهاجر، مهران و محمد نبوی(۱۳۷۶)، به سوی زبانشناسی شعر؛ ره­یافتی ...
  • ب)مقالات۱- افراسیاب­پور، علی­اکبر(بی­تا)، «اخلاق در مصباح­الهدایه»، مجله اخلاق، شماره ۲۲، ...
  • امیری خراسانی، احمد و حلیمه علی­نژاد(۱۳۹۴)، «بررسی عناصر انسجام متن ...
  • امینی، عالیه(۱۳۹۰)، «قابلیت­های تصویری نمادها در هنر دینی»، کتاب ماه ...
  • ایشانی، طاهره و ناصرقلی سارلی(۱۳۹۰)، «نظریه انسجام و هماهنگی انسجامی ...
  • آل­بویه لنگرودی، عبدالعلی و علیرضا نظری(۱۳۹۱)، «هم آیی واژگانی و ...
  • براتی، محمود(۱۳۹۴)، «وقت حافظ»، مجله پژوهش های ادب عرفانی(گوهر گویا)، ...
  • خوشحال دستجردی، طاهره(۱۳۸۱)، «مقایسه طریقت­نامه عمادالدین فقیه کرمانی و مصباح­الهدایه ...
  • سجودی، فرزان و زینب اکبری(۱۳۹۳)، «تحلیل انتقادی گفتمان مقامات مشایخ ...
  • شعبانزاده، مریم(۱۳۸۴)، «بررسی جنبه­های فرهنگ­نگاری در مصباح­الهدایه»، مجله زبان و ...
  • فعالی، محمدتقی(۱۳۸۱)، «تجربه­گرایی دینی و قرائت­پذیری»، کتاب نقد، شماره ۲۳، ...
  • فقیه ملک مرزبان، نسرین و مرجان فردوسی(۱۳۹۱)، «تحلیل انتقادی گفتمان ...
  • لطفی پورساعدی، کاظم(۱۳۷۱)، «درآمدی به سخن­کاوی»، مجله زبانشناسی، سال ۹، ...
  • محمدرضایی، محمد(۱۳۸۱)، «نگاهی به تجربه دینی»، قبسات، شماره ۲۶، صص۲۲-۳ ...
  • معین­الدینی، فاطمه(۱۳۸۲)، «شگردهای ایجاد انسجام متن در کلیله و دمنه»، ...
  • نوروزی، حامد وغلام حسین غلامحسین­زاده(۱۳۸۸)، «نقش عوامل ربط زمانی در ...
  • واعظ، سعید(۱۳۸۳)، «پژوهشی در اشعار عربی مصباح­الهدایه و مفتاح­الکفایه»، فصلنامه ...
  • یارمحمدی، لطف الله و مجید خسروی نیک(۱۳۸۲)، «شیوه ای در ...
  • ج)پایان نامه۱- علیجانی، فریبا(۱۳۷۲)، عوامل ربط به عنوان ابزاری برای ...
  • د) منابع لاتین۱- Halliday & Hasan (۱۹۷۶), Cohesion in English, ...
  • Halliday,M.A.K,(۱۹۸۵), An-introducetion-to-Functional Grammar. London: Edward Arnold ...
  • Halliday, Michael Alexandre Kikwood, An Introduction to Functional Grammar, (London: ...
  • Salkie, Raphael(۱۹۹۵), Text and Discourse Analysis, London& New yourk, Routledge ...
  • نمایش کامل مراجع