آذر برزین در متون پهلوانی پس از شاهنامه

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 420

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KVSHN-19-36_001

تاریخ نمایه سازی: 30 مرداد 1402

چکیده مقاله:

آذربرزین پسر فرامرز، یکی از یلان نامدار منظومه های حماسی پس از شاهنامه است. برای نخستین بار در بهمن نامه است که آذربرزین بدون هیچ مقدمه ای وارد داستان می شود و پس از کین خواهی از بهمن، دیگر سخنی از او به میان نمی آید. در منظومه های دیگری مانند فرامرزنامه بزرگ و شهریارنامه، روایت هایی درباره چگونگی آشنایی فرامرز با مادر آذربرزین آمده و در منظومه اخیر، حتی آینده آذربرزین نیز پیش بینی شده است. در برخی طومارهای نقالی و برخی روایات شفاهی شاهنامه روایات متعددی از سرگذشت آذربرزین نیز هست که اگرچه در ساختار داستان با روایت بهمن نامه برابری دارند، اما افزوده های دیگری نیز در این دسته روایات دیده می شود که اگر ریشه در روایات کهن نداشته باشند، بیانگر شهرت داستان های فرامرز و به تبع او فرزندش آذربرزین، در میان توده مردم بوده است. در این مقاله به بررسی مجموعه روایاتی که در ادب پهلوانی، درباره آذربرزین از آغاز تولد تا پایان زندگیش آمده می پردازیم؛ سپس نشان می دهیم که مهمترین خویشکاری آذربرزین در ادب پهلوانی ایران، نبرد با بهمن پادشاه کیانی است و پس از ادای این وظیفه، این پهلوان از صحنه داستان های ملی خارج می شود و به تبع آن، سیر روایات پهلوانی نیز به پایان می رسد.

نویسندگان

رضا غفوری

عضوهیئت علمی دانشگاه حضرت نرجس (س)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسدی توسی(۱۳۵۴)، گرشاسب نامه، به کوشش حبیب یغمایی، تهران، انتشارات ...
  • انجوی شیرازی، سیدابوالقاسم( ۱۳۶۹)، فردوسی نامه، تهران، انتشارات علمی ...
  • ایرا نشان بن ابی الخیر(۱۳۷۰)، بهمن نامه، تصحیح رحیم عفیفی، ...
  • بلعمی، ابوعلی(۱۳۸۶)، تاریخ بلعمی، تصحیح محمدتقی بهار و محمد پروین ...
  • بیغمی، محمد(۱۳۸۱)، داراب‎نامه، تصحیح ذبیح‎الله صفا، تهران، انتشارات موسسه علمی ...
  • پاتر، آنتونی(۱۳۸۴)، نبرد پدر و پسر در ادبیات جهان، ترجمه ...
  • ثعالبی، عبدالملک بن محمد(۱۳۶۸)، تاریخ ثعالبی، ترجمه محمد فضایلی، تهران، ...
  • جیحونی، مصطفی(۱۳۸۱)، حماسه آفرینان شاهنامه، تهران، انتشارات شاهنامه پژوهی ...
  • داستان پتیاره(۱۳۹۴)، هفت منظومه حماسی، تصحیح رضا غفوری، تهران، انتشارات ...
  • داستان رستم و سهراب(۱۳۶۹)، نگارش مرشد عباس زریری، به کوشش ...
  • رستگارفسایی، منصور(۱۳۷۹)، اژدها در اساطیر ایران، تهران، نشر توس ...
  • رستگارفسایی، منصور(۱۳۸۸)، فرهنگ نام های شاهنامه، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم ...
  • رستم نامه(۱۳۸۷)، تصحیح محمد بهشتی، تهران، انتشارات پیری ...
  • سیستانی، ملک شاه حسین(۱۳۸۹)، احیاءالملوک، به اهتمام منوچهر ستوده، تهران، ...
  • صفا، ذبیح الله(۱۳۵۴)، حماسه سرایی در ایران، تهران، انتشارات امیرکبیر ...
  • طبری، ابوجعفر محمدبن جریر(۱۳۸۴)، تاریخ الرسل و الملوک، ترجمه صادق ...
  • طرسوسی، ابوطاهر محمد(۱۳۷۴)، داراب نامه، به کوشش ذبیح الله صفا، ...
  • طومار شاهنامه فردوسی(۱۳۸۱)، به کوشش هاشمی، احمد و سید مصطفی ...
  • طومار کهن شاهنامه فردوسی(۱۳۹۰)، به کوشش جمشید صداقت نژاد، تهران، ...
  • طومار نقالی شاهنامه(۱۳۹۱)، به کوشش سجاد آیدنلو، تهران، نشر به ...
  • عناصری، جابر(۱۳۸۷)، شناخت اساطیر ایران بر اساس طومار نقالان، تهران، ...
  • عنبرسوز، مریم(۱۳۹۰)، زن در ایران باستان، تهران، انتشارت روشنگران و ...
  • فرامرزنامه بزرگ(۱۳۹۴)، به کوشش ماریولین فان زوتفن و ابوالفضل خطیبی، ...
  • فردوسی، ابوالقاسم(۱۳۸۶)، شاهنامه، تصحیح جلال خالقی مطلق، تهران، مرکز دایره ...
  • فرنبغ دادگی(۱۳۸۰)، بندهش، گزارش مهرداد بهار، تهران، انتشارات توس ...
  • گریمال، پیر(۱۳۷۸)، فرهنگ اساطیر یونان و روم، ترجمه احمد به ...
  • لطفی نیا، حیدر(۱۳۸۸)، حماسه های قوم کرد، تهران، انتشارات سمیرا ...
  • مزداپور، کتایون و مهران افشاری(۱۳۸۵)، تازه به تازه نو به ...
  • مجمل التواریخ و القصص(۱۳۸۳)، تصحیح محمدتقی بهار، تهران، انتشارات دنیای ...
  • مختاری، محمد(۱۳۹۳)، اسطوره زال، تهران، انتشارات توس ...
  • مسکویه، ابوعلی(۱۳۶۹)، تجارب الامم، ترجمه ابوالقاسم امامی، تهران، انتشارات سروش ...
  • مشکین نامه(۱۳۸۶)، به اهتمام داوود فتح علی بیگی، تهران، نشر ...
  • نثر نقالی شاهنامه(۱۳۹۴)، تصحیح رضا غفوری، شیراز، انتشارات سیوند ...
  • ندیم، مصطفی(۱۳۷۶)، گرشاسب در پویه ادب فارسی، شیراز، نشر ایرا ...
  • نیبرگ، هنریک سموئل(۱۳۸۱)، دستورنامه پهلوی، تهران، نشر اساطیر ...
  • هفت لشکر(۱۳۷۷)، تصحیح مهران افشاری و مهدی مداینی، تهران، انتشارات ...
  • یوسفی، غلام حسین(۱۳۷۳)، فرخی سیستانی، بحثی در شرح احوال و ...
  • ب) مقالات۱- افشاری، مهران(۱۳۸۷)، «روایت کشتن اژدها و ازدواج با ...
  • آیدنلو، سجاد(۱۳۸۳)، «بررسی فرامرزنامه»، نامه پارسی، تهران، سال نهم، شماره ...
  • آیدنلو، سجاد(۱۳۸۷)الف، «پیشینه مکتوب و چندصدساله برخی روایات مردمی- شفاهی ...
  • (۱۳۸۷)ب، «چند بن مایه و آیین مهم ازدواج در ادب ...
  • (۱۳۸۶)، «رزم افزار موروثی و سنگین پهلوان در سنت حماسی ...
  • خالقی مطلق، جلال(۱۳۷۲)، « ببر بیان»، مندرج در گل رنج‎های ...
  • (۱۳۶۱)، «فرامرزنامه»، ایران نامه، آمریکا: سال ۱، شماره پاییز، صص ...
  • روح الامینی، محمود(۱۳۷۴)، «ساختار اجتماعی ازدواج های شاهنامه»، نمیرم از ...
  • سرکاراتی، بهمن(۱۳۸۵)الف، «بازشناسی بقایای افسانه گرشاسب در منظومه های حماسی ...
  • (۱۳۸۵)ب، «سلاح مخصوص پهلوان در روایات حماسی هند و اروپایی»، ...
  • مشتاق مهر، رحمان و سجاد آیدنلو(۱۳۸۶)، «که آن اژدها زشت ...
  • ج) نسخه های خطی۱- شهریارنامه(بی تا)، دستنویس کتابخانه ملی، به ...
  • عطایی(بی تا) الف، برزونامه جدید، نسخه کتابخانه مجلس شورای اسلامی، ...
  • (بی تا)ب، برزونامه جدید، دست‎نویس کتابخانه پاریس به شماره ۱۱۸۹ ...
  • (بی تا)ج، برزونامه جدید، نسخه آنکتیل دوپرون، به شماره R.۹ ...
  • نمایش کامل مراجع