گزارنده، راوی، شاعر: کلیدی برای حل مساله منابع شاهنامه

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 76

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KVSHN-17-33_002

تاریخ نمایه سازی: 30 مرداد 1402

چکیده مقاله:

پژوهشگران درباره ماخذ یا مآخذ فردوسی در نظم شاهنامه، نظرات گوناگونی را مطرح کرده اند. عده ای از آنها برآنند که فردوسی از منابع کتبی و شفاهی بهره برده است؛ افرادی تنها شاهنامه ابومنصوری را منبع فردوسی می دانند و عده ای فردوسی را وارث سنت نقالی و شفاهی گذشته قلمداد می کنند و اشاره به دهقان و موبدان زرتشتی در شاهنامه را نشانه ارتباط فردوسی با این گروه می دانند. با دقت در شاهنامه، می توان به این نکته پی برد که راوی و شاعر دو شخصیت متفاوت اند. شاعر شاهنامه بی شک فردوسی است اما راوی شاهنامه که در اصل راوی داستان های ماخذ فردوسی یعنی شاهنامه ابومنصوری بوده، دهقان صد و بیست ساله ای است که اهل شهر چاچ بوده و بهرام نام دارد. با درک تمایز سخنان راوی و شاعر در شاهنامه، ویژگی های ماخذ فردوسی برای ما آشکار می شود، ویژگی هایی که بیانگر آن است که ماخذ فردوسی تنها یک کتاب بوده است، کتابی که فردوسی، خود را متعهد می دانسته حتی واژگان آن را برای حفظ روایت دهقان، به کار گیرد و همین امر سبب شده واژگان تازی اندکی به شاهنامه راه یابد.

کلیدواژه ها:

واژگان کلیدی: شاهنامه فردوسی ، منابع شاهنامه ، خداینامه ، شاهنامه ابومنصوری

نویسندگان

سید علی محمودی لاهیجانی

دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد

محمد فشارکی

استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

محبوبه خراسانی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • الف)کتابها:۱- اسلامی ندوشن، محمدعلی(۱۳۹۰)، داستان داستان ها، رستم و اسفندیار ...
  • امیدسالار، محمود(۱۳۸۱)، «سه کتاب درباره فردوسی و شاهنامه(ایران شناسی در ...
  • ___________(۱۳۸۱)، «هفت خان رستم، بیژن و منیژه و نکاتی درباره ...
  • ___________(۱۳۸۱)، «راز رویین تنی اسفندیار»، جستارهای شاهنامه شناسی و مباحث ...
  • پورداود، ابراهیم(۱۳۶۳)، داستان بیژن و منیژه، تهران، انتشارات جویا ...
  • حمیدیان، سعید(۱۳۸۷)، درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، تهران، انتشارات ...
  • خالقی مطلق، جلال(۱۳۷۲)، گل رنج های کهن(برگزیده مقالات درباره شاهنامه)، ...
  • دیویدسن، الگا(۱۳۸۷)، شاعر و پهلوان در شاهنامه، ترجمه فرهاد عطایی، ...
  • رواقی، علی(۱۳۹۲)، «شاهنامه فردوسی، دست نویس فلورانس»، مجموعه مقالات همایش ...
  • ریاحی، محمدامین(۱۳۸۹)، فردوسی، تهران، انتشارات طرح نو ...
  • زرین کوب، عبدالحسین(۱۳۸۱)، نامورنامه، درباره فردوسی و شاهنامه، تهران، انتشارات ...
  • صفا، ذبیح الله(۱۳۸۹)، حماسه سرایی در ایران، تهران، انتشارات امیرکبیر ...
  • فردوسی، ابوالقاسم(۱۳۹۳)، شاهنامه فردوسی(بر اساس چاپ مسکو)، به کوشش سعید ...
  • فردوسی، ابوالقاسم(۱۳۸۶)، شاهنامه به کوشش جلال خالقی مطلق، دفتر ششم ...
  • قزوینی، محمد(۱۳۳۲)، بیست مقاله قزوینی به کوشش عباس اقبال آشتیانی، ...
  • کزازی، میر جلال الدین(۱۳۸۳)، نامه باستان: ویرایش و گزارش شاهنامه ...
  • محجوب، محمدجعفر(۱۳۸۷)، آفرین فردوسی(سی قصه از داستان های شاهنامه)، تهران، ...
  • مینوی، مجتبی(۱۳۶۹)، داستان رستم و سهراب از شاهنامه فردوسی، با ...
  • (۱۳۷۲)، فردوسی و شعر او، چاپ دوم، تهران، انتشارات کتاب ...
  • نولدکه، تئودور(۱۳۶۹)، حماسه ملی ایران، ترجمه بزرگ علوی، چاپ چهارم، ...
  • ب)مقالات:۱- آیدنلو، سجاد(۱۳۸۳)، «تاملی درباره منابع و شیوه کار فردوسی»، ...
  • حسن آبادی، محمود(۱۳۹۴)، «شفاهی یا کتبی؟ بررسی نظریات مربوط به ...
  • خالقی مطلق، جلال(۱۳۸۶)، «از شاهنامه تا خداینامه»، نامه ایران باستان، ...
  • خالقی مطلق، جلال(۱۳۷۷)، «در پیرامون منابع فردوسی»، ایران شناسی، سال ...
  • (۱۳۷۹)، «نگاهی به هزار بیت دقیقی و سنجشی با سخن ...
  • خطیبی، ابوالفضل(۱۳۸۱)، «یکی نامه بود از گه باستان (جستاری در ...
  • (۱۳۸۳)، «انتخاب اقدم یا ترجیح اصح؟(۲)»، نامه ایران باستان، سال ...
  • دیویس، دیک(۱۳۷۷)، «مسئله منابع فردوسی»، ترجمه سعید هنرمند، ایرانشناسی، سال ...
  • رضازاده ملک، رحیم(۱۳۸۳)، «دیباچه شاهنامه ابومنصوری، نامه انجمن»، شماره۱۳، صص۱۶۶- ...
  • متینی، جلال(۱۳۷۷)، «درباره مسئله منابع فردوسی»، ایران شناسی، سال دهم، ...
  • نحوی، اکبر(۱۳۸۴)، «نگاهی به روش های ارجاع به منابع در ...
  • وفایی، محمدافشین(۱۳۹۰)، «عیب جویان بیشتر گم کرده راه(نقدی بر فرهنگ ...
  • نمایش کامل مراجع