بررسی وزن اشعار سعیدا نقشبند یزدی

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 110

فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_KVSHN-15-28_003

تاریخ نمایه سازی: 30 مرداد 1402

چکیده مقاله:

سعید نقشبندی یزدی ، متخلص به «سعیدا»، از شاعران غزلسرای سبک هندی یا اصفهانی قرن یازدهم هجری است .او خود را ریزه خوار خوان جامی، نظامی، سنایی و عطار دانسته، ارادتی خاص به خواجه شیراز می ورزید وبا صائب تبریزی، مراوده و دوستی داشت. دیوان سعیدا حاوی ۴۸۱۵ بیت در ۵ قالب : غزل، قصیده، مثنوی، قطعه و رباعی است؛اما غزل سرایی عرصه هنری مسلم اوست؛ به طوریکه حجم زیادی از دیوانش را به این قالب اختصاص داده است(۵۹۰ غزل). از نظر سبک شناسی می توان سعیدا را در غزل شاعر بحر رمل دانست، بحرهای مضارع و مجتث و هزج در مرحله بعد از آن قرار دارند.دراغلب غزل هایش از پرکاربردترین اوزان شعر فارسی بهره جسته است مثل رمل مثمن محذوف و مضارع مثمن مکفوف محذوف. البته چند غزل در وزن ضربی و تند یا خیزابی و پر تحرک به چشم می خورد که عواطفی شورانگیز و پر جذبه و حال همچون غزلیات قلندری مولانا را تداعی می کنند. بحرهای غزل سعیدا جز رجز و مقتضب، در قصاید او هم دیده می شود. او مثنوی را در بحر سریع و قطعه را فقط در بحور مجتث ، خفیف و مضارع سروده است.در رباعی بیشتر از بحر هزج مثمن اخرب مقبوض ازل استفاده کرده است . در دیوان سعیدا اوزان دوری کمی دیده می شود و غالب اوزان  او « جویباری » و ملایم اند. در این مقاله سعی بر این است تا با کمک جدولهای آماری دقیق ، اوزان رایج و کم کاربرد بحرهای اشعار سعیدا معرفی و تحلیل شود و جایگاه او در سبک هندی تبیین گردد.

نویسندگان

محمدرضا نجاریان

عضو هیات علمی دانشگاه یزد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • بهادر، محمد صدیق حسن خان،(۱۳۸۵)، شمع انجمن، تصحیح و تعلیقات ...
  • خالقی راد،حسین،(۱۳۷۵)، قطعه و قطعه سرایی در شعر فارسی، تهران، ...
  • خانلری ، پرویزناتل،(۱۳۶۱)، وزن شعرفارسی، چاپ چهارم، انتشارات توس ...
  • ___________،(۱۳۲۷)،تحقیق انتقادی در عروض فارسی و چگونگی تحول اوزان غزل، ...
  • رزمجو، حسین،(۱۳۷۲)، انواع ادبی و آثار آن در زبان فارسی،جلد ...
  • زمانیان، صدرالدین (۱۳۷۴)، بررسی اوزان شعر فارسی (عروض)، تهران، بنیاد ...
  • سعیدا نقشبندی،سعید،(۱۳۸۷)، دیوان، به کوشش رضیه رضایی، تهران، انتشارات ثریا ...
  • شفیعی کدکنی، محمدرضا،(۱۳۷۳)، موسیقی شعر، چاپ دوم، تهران، آگاه ...
  • شمیسا،سیروس،(۱۳۷۴)،سیر رباعی ، چاپ دوم،تهران، فردوس ...
  • ........................(۱۳۶۹)، سیر غزل در شعر فارسی، چاپ دوم ،تهران، فردوس ...
  • .......................(۱۳۷۲)، عروض و قافیه ،چاپ نهم، تهران، فردوس ...
  • صبور، داریوش،(۱۳۷۰)، آفاق غزل فارسی، چاپ دوم،تهران، نشر گفتار ...
  • طهرانی،آقا بزرگ،(۱۴۰۳)، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ، قسم ثانی من ...
  • غلامرضایی،محمد(۱۳۷۷)، سبک شناسی شعر فارسی( از رودکی تا شاملو)، تهران،جامی ...
  • فرشیدورد،خسرو(۱۳۷۸)، درباره ادبیات و نقد ادبی، جلد اول و دوم، ...
  • فضیلت،محمود( ۱۳۷۸)، آهنگ شعر فارسی، تهران، سمت ...
  • مدرسی، حسین(۱۳۸۰)، فرهنگ توصیفی اصطلاحات عروض، تهران، سمت ...
  • مسگرنژاد،جلیل(۱۳۷۰)،مختصری در شناخت علم عروض و قافیه، تهران، دانشگاه علامه ...
  • نصرآبادی، میرزا محمد طاهر(۱۳۱۷)، تذکره نصرآبادی، به اهتمام وحید دستگردی، ...
  • وحیدیان کامیار، تقی (۱۳۷۴)، وزن و قافیه شعر فارسی، چ ...
  • همایی، جلال الدین (۱۳۷۰)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چ ...
  • یوسفی، غلامحسین (۱۳۶۳)، چشمه روشن، چ سوم ،تهران، علمی ...
  • ب- مقالاتخانلری، پرویز،(۱۳۳۲)،«موسیقی الفاظ»، سخن، دوره ۵، ش ۳ ، ...
  • فرزاد، مسعود،(۱۳۴۹)،«مجموعه اوزان شعر فارسی»، مجله خرد و کوشش، دفتر ...
  • کمالی ،مهدی ومحمدکاظم کهدویی، (۱۳۸۸)، «بررسی آماری اوزان غزلهای بیدل ...
  • میرافضلی،سیدعلی،(۱۳۷۵)،«نگاهی به سیر رباعی درشعر فارسی»، معارف، دوره۱۳، شماره ۳، ...
  • وحیدیان کامیار، تقی، (۱۳۶۳)، «اوزان ایقاعی در شعر فارسی»، مجله ...
  • نمایش کامل مراجع