بررسی قاعده عسر و حرج در حکم کاهش جنینی در روش های کمک باروری

بررسی قاعده عسر و حرج در حکم کاهش جنینی در روش های کمک باروری· جمیله جعفری[۲] چکیده در روش های جدید کمک باروری، چندقلوزایی افزایش داشته است. افزایش مرگ و میر، ناهنجاری های جنینی، فشار روانی و اقتصادی را می توان از تبعات این شرایط دانست. از راه های پیشنهادی این مشکلات، «کاهش انتخابی جنین» است. بر اساس فتوای فقها، سقط جنین در صورتی جایز است که جان مادر یا برخی از جنین ها را تهدید کند، و یا تشخیص داده شود که جنین بگونه ای ناقص است که برای والدین موجب حرج شدید شود. در استفتائات فقهای معاصر ، قاعده لاحرج مستند جواز سقط بعضی از جنین ها برای حفظ بقیه واقع شده است. با توجه به این مبنا،تشخیص مفهوم و دامنه مصادیق این قاعده باید مورد توجه قرار گیرد. زیرا عسر و حرج مفهومی ذو مراتب، ودر مصادیق آن اختلاف زیادی وجود دارد، لذا وجود عسر و حرج به تنهایی کافی نیست، بلکه باید مشقت اثبات شود. پس تشخیص قطعی تیم معالج به عنوان یکی از منابع تشخیص حرج ضروری است.همچنین آیات قرآن به صراحت قتل فرزندان به دلایل اقتصادی، به اطلاق ممنوع دانسته و مراکز اجتماعی و دولت وظیفه حمایت از خانواده های بی بضاعت را عهده داراست، از اینرو مشکلات اقتصادی به عنوان حرج موقت و قابل رفع، مصداق حرج نمی باشد. با توسعه علم احتمال کشف شیوه ی درمان نقایص مادرزادی در تشخیص اولیه پزشک، صدور مجوز سقط بر مبنای قواعد فقهی، مغایردستورات شرع نبوده ولی برمبنای اصل تفسیر مضیق می بایست به موارد خاص و بیماری های ناعلاج اکتفا شود. واژگان کلیدی: سقط، کاهش جنینی، عسر و حرج. ·