الگوی مرگ و میر دیررس در جانبازان شیمیایی

مقدمه. اگر چه پیش از این، مطالعات مختلفی در خصوص مرگ و میر ناشی از مواجهه با گاز خردل در فاز حاد اختصاص داشته است، اما درباره الگوی مرگ و میر ناشی از گاز خردل در فاز تاخیری مطالعات بسیار محدودی انجام شده است. مطالعه حاضر با هدف تخمین میزان کلی و اختصاصی مرگ و میر دیررس و تعیین سهم هر یک از علل مرگ در جانبازان شیمیایی زنده مانده بعد از مواجهه با گاز خردل انجام شد. روش کار. تحقیق حاضر که به صورت گذشته نگر انجام گرفت، تمامی موارد فوت ثبت شده طی ۵/۱۶ سال (از مرداد ماه ۱۳۶۲ تا پایان اسفند ۱۳۷۸ هجری شمسی) در سازمان امور جانبازان مورد بررسی قرار گرفت؛ داده های دموگرافیک، جانبازی، طبی و مرگ آنان از پرونده های موجود استخراج و ثبت گردید. علت فوت به وسیله کمیسیون فوت متشکل از متخصصین با تجربه و آشنا به عوارض مزمن ناشی از عوامل شیمیایی تعیین گردید. سپس علت فوت به گروه بیماری ها، حوادث و سوانح غیر عمدی، خودکشی، قتل و نامعلوم تقسیم شدند. میزان مرگ و میر بر اساس تخمین تعداد نفر- سال تحت بررسی در طی ۵/۱۶ سال محاسبه شد. نتایج. در طی دوره زمانی مطالعه، ۱۰۰۵ نفر فوت کردند. میزان کلی مرگ و میر به ازای هر ۱۰،۰۰۰ نفر سالانه برابر ۰۷/۱۹ مورد به دست آمد. بیماری ها در ۷۲ درصد، حوادث و سوانح غیر عمدی در ۱/۱۶ درصد، خودکشی در ۳/۲ درصد و حوادث و سوانح عمدی در ۸/۰ درصد علت مرگ بودند. علت مرگ در ۸/۲ درصد موارد نامعلوم بود. ۱/۱۲ درصد مرگ ها مرتبط با عوامل شیمیایی تشخیص داده شد. بحث. بر اساس یافته های این تحقیق مبنی بر تعداد کم موارد فوت مربوط به جانبازان شیمیایی در مطالعه حاضر، احتمالا بتوان ادعا کرد که مواجهه با گاز خردل در فاز تاخیری بیش از آن چه علت مرگ و میر باشد، یک عامل ابتلا محسوب می گردد.