راهکارهای جبران خسارت معنوی در حقوق ایران با نگاهی به فقه اسلامی

خسارت معنوی، امکان مطالبه و نحوه جبران آن از موضوعات نسبتا پیچیده حقوق است . تعریف هایی که فقها در مورد مفهوم مطلقضرر ارائه داده اند، اشاره به برخی از اقسام ضررهای معنوی دارد و ایراد هر گونه نقص به آبرو، جان و هرگونه بعدی از بعدهایوجودی شخصیت انسان تقریب اغلب فقها آن را ضرر محسوب کرده اند . در گذشته، اغلب کشورها ضرر و زیان معنوی را به صورتغیر قابل جبران میدانستند اما در حقوق ایران، بر طبق قواعد کلی حاکم بر نظام حقوقی اسلام چون قاعده لاضرر و نفی عسر وحرج ضرر و زیانمعنوی در کنار ضررهای مادی وارده به اشخاص باید جبران شود. درخصوص نحوه جبران ضررهای مادی اختلافنظر چندانی به چشم نمی خورد و میتوان با اعاده وضع به حالت سابق خسارت وارده را جبران کرد اما درخصوص خسارت معنویبه دلیل سختی سنجش میزان خسارت و تنوع انواع خسارات وارده، شیوه جبران آن نیز متفاوت خواهد بود. در تمامی موارد نمی-توان از طریق اعاده وضع به حالت سابق خسارت معنوی را جبران نمود بلکه در پاره ای موارد با پرداخت مبلغی پول و گاه با مطالبهخسارت اسمی و یا عذرخواهی رسمی و درج در روزنامه و ... خسارت وارده به شخص را جبران نمود. در قانون مدنی ایران ازخسارت معنوی سخنی به میان نیامده است اما بعد از قانون مدنی خسارت معنوی درقوانین به صراحت پذیرفته شده بطوریکه درماده ۳ قانون آیین دادرسی کیفری قانونگذار آن را چنین تعریف نموده ضرر « : است و زیان معنوی که عبارت است از کسر حیثیت یاماده ۳ قانون آیین دادرسی کیفری قانونگذار آن را چنین تعریف نموده است: «ضرر و زیان معنوی که عبارت است از کسر حیثیت یا اعتبار اشخاص یا صدمات روحی» این » روحی تعریف نیز به ذکر دو مصداق و نمونه از مصادیق خسارت معنوی پرداخته و مفهوم آن را به طور جامع بیان نکرده است . در این مقاله به بررسی راهکارهای جبران خسارت معنوی در حقوق ایران با نگاهی به فقه اسلامیخواهیم پرداخت