مکانیابی بهینه فضای آموزشی بااستفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) (مطالعه موردی: مدارس ابتدایی منطقه چهار شهر یزد)

زمینه و هدف: یکی از مسائل مهم برای مدیران و برنامه ریزان شهری، توزیع مناسب کاربری ها بالاخص خدماتی در سطح شهرها می باشد، رشد پرشتاب جمعیت و کالبد شهرها باعث بروز مشکلاتی نظیر کمبود و عدم توزیع فضایی مناسب کاربریها شده است فضاهای آموزشی بعنوان یکی از مهمترین کاربری ها در شهرها، سطوح قابل توجهی از فضای شهر را به خود اختصاص می دهد و مکان یابی صحیح آنها باعث تضمین کارآیی بهینه آنها می شود.مواد و روشها: هدف پژوهش تحلیل نحوه توزیع و پراکنش مدارس ابتدایی در سطح منطقه چهار شهر یزد و تعیین مکان مناسب برای احداث آنها بوده است. ابتدا توزیع فضایی مدارس موجود موجود بررسی که نتایج اولیه حاکی ازعدم پراکنش مناسب آنها بود. سپس جهت شناسایی مناطق مناسب جهت احداث مدرسه، براساس نظرات متخصصین و پژوهشهای مشابه معیارها و زیرمعیارهای موثر تعیین و اهمیت آنها نسبت به یکدیگر درقالب پرسشنامه از کارشناسان خبره اخذ و بااستفاده از روش AHP ارزش نسبی آنها محاسبه شد. سپس نقشه معیارها و زیرمعیارها جمع آوری و GISReady شده و اهیمت نسبی آنها به لایه-های رستری مربوطه تخصیص و با استفاده از قابلیت همپوشانی GIS و منطق فازی، لایه ها با یکدیگر تلفیق شده و مناطق محدودیت احداث مدرسه با کمک منطق بولین ازمحدوده مطالعاتی حذف شدند.یافته ها و نتیجه گیری: نقشه قابلیت نهایی منطقه در پنج طبقه جهت احداث مدارس ابتدایی تهیه که در آن ارزش پیکسل ها نشاندهنده میزان تناسب آنها بود. نهایتا مناطق خیرآباد و اسکان باتوجه به تراکم جمعیت، ساخت و سازهای بیش از حد، عدم دسترسی به مدارس و ... بعنوان اولویت جهت احداث مدارس ابتدایی معرفی گردیدند.